Turunçgil Tristeza Virüs Hastalığı; Türkiye Turunçgil Tarımı İçin Potansiyel Bir Tehlike

Authors : Orhan BOZAN, Johana Yiceth Medina GİL, Nüket ÖNELGE

Pages : 177-188

View : 18 | Download : 10

Publication Date : 1019-01-06

Article Type : Review Paper

Abstract :Turunçgil çeşitleri hem dünya hem Türkiye için oldukça önemli meyve guruplarından bir tanesidir. Türkiye’de yüzde 80’den fazla bir oranda üretim yapıldığı yer Akdeniz bölgesidir. Bunu Ege ve Karadeniz Bölgesi takip etmektedir. Turunçgillerde önemli hastalıklardan bir tanesi Turunçgil tristeza virüsü dür (CTV). Turunçgil tristeza virüsü ülkemizde henüz epidemi yapmamış olmasına rağmen onlarca yıl boyunca dünyada birçok ülkede önemli ekonomik kayıplara neden olmuştur. Şimdiye Kadar CTV’nin 100 milyondan fazla turunçgil ağacına etkilediği düşünülmektedir. CTV, turunçgillerde en önemli anaçlardan biri olan turunç anacının hastalığıdır. Türkiye’de turunçgil tarımının %84’ünün gerçekleştirildiği Akdeniz bölgesinde % 99 oranında turunç anacı kullanılmaktadır. Hastalığı taşıyan vektörlerden Aphis gossypii ülkemizde varlığı belirlenmiştir. CTV’nin en önemli vektörü Toxoptera citricida Portekiz’in kuzeyinden Akdeniz havzasına giriş yapmış olup yıllar içerisinde İspanyanın kuzeyine ulaşmış bulunmaktadır. Son yapılan çalışmalarda hastalığın hafif, orta ve şiddetli ırklarının Doğu Akdeniz Bölgesi izolatlarında bir karışım halinde bulunduğu belirlenmiştir. CTV’yi taşıyabilen vektörün ülkemizde bulunması, CTV’nin etkin vektörünün Portekiz’den diğer ülkelere yayılması, ülkemizde yüksek oranda turunç anacı kullanılması ve son yapılan çalışmalarda ülkemiz CTV izolatlarında orta şiddetli ve şiddetli ırkların da varlığının belirlenmesi hastalığın büyük bir epidemi yapması açısından potansiyel bir tehlike olarak görülmektedir.
Keywords : CTV, Turunçgil, Turkey, vektör