Turkish Adaptation of Social Responsiveness Scale-2-Preschool Turkish Form: A Reliability and Validity Study

Authors : Hatice BAKKALOĞLU, Zeynep BAHAP KUDRET, Meral Çilem ÖKCÜN AKÇAMUŞ, Seher YALÇIN, Seyda DEMİR

Pages : 535-560

View : 33 | Download : 23

Publication Date : 2021-04-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma, otizm spektrum bozukluğu (OSB) olan bireylerin sosyal farkındalık, sosyal biliş, sosyal iletişim, sosyal motivasyon ile sınırlı ilgi ve tekrarlayıcı davranışlarının değerlendirilmesinde kullanılan ve ebeveynler tarafından doldurulan Sosyal Yanıtlayıcılık Ölçeği-2-Okul Öncesi Türkçe Formunun (SOYÖ-2-OTF) Türkçeye uyarlanması ve psikometrik özelliklerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. SOYÖ-2-OTF, 30-54 ay aralığındaki çocukların sosyal iletişim becerilerinin değerlendirilmesinde kullanılan, OSB olan ya da OSB için risk altında olan çocukların erken dönemde belirlenmesini sağlayan ve OSB’nin şiddetine ilişkin bilgi veren bir araçtır. Ölçek beş alt boyut ve 65 maddeden oluşmaktadır. Ebeveynler tarafından doldurulan ölçeğin Türkçeye uyarlaması ve geçerlilik-güvenilirlik çalışması, Ankara ve İstanbul’daki 2-5 yaş arasındaki çocuklarla yapılmıştır. Çalışma kapsamında ölçeğin yapı geçerliği, ölçüt geçerliği ve güvenirliği incelenmiştir. Yapı geçerliği için incelenen doğrulayıcı faktör analizine göre ölçeğin uyum değerlerinin hem DSM 5’e göre belirlenmiş iki boyutlu hem de özgün ölçekteki gibi beş boyutlu yapıda kabul edilebilir düzeyde olduğu ve 65 maddeden oluşan SOYÖ-2-OTF’nin özgün ölçeğin faktör yapısıyla uyumlu olduğu bulunmuştur. Ölçüt geçerliği için incelenen SOYÖ-2-OTF’nin alt ölçek ve toplam puanının Gilliam Otizm Derecelendirme Ölçeği-2-Türkçe Versiyonu’nun (GOBDÖ-2-TV) “iletişim”, “sosyal etkileşim” ve “stereotipik davranışlar” alt ölçek puanlarıyla korelasyonunun manidar olduğu bulunmuştur. Güvenilirlik için hesaplanan Cronbach alfa iç tutarlılık katsayısı ve madde toplam korelasyon analizleri de ölçeğin güvenirliğinin iyi düzeyde olduğunu göstermiştir. Bu çalışma sonucunda SOYÖ-2-OTF’nin OSB olan ya da OSB riski olan çocukların belirlenmesinde ve sosyal iletişim davranışlarının ayrıntılı bir şekilde değerlendirilmesinde kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir araç olduğu belirlenmiştir.
Keywords : Otizm spektrum bozukluğu, Otizm spektrum bozukluğu, Sosyal Yanıtlayıcılık Ölçeği 2 Okul Öncesi Türkçe Formu, Türkçeye uyarlama, Geçerlilik, Güvenilirlik