Yûsuf Ṣıdkî Efendi’nin “Meḥâsinu’l-Ḥusâm” Adlı Şerhinin Metodolojik Özellikleri ve Analitik Kritiği

Authors : Hacı ÇİÇEK

Pages : 211-234

View : 14 | Download : 10

Publication Date : 2016-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :ez-Ẓemaḫşerî’nin Nevâbiġu’l-Kelim adlı eserine şerh yapanlardan birisi de Yûsuf Ṣıdkı Efendi el-Mardinî’dir (ö.1319/1902). Onun Meḥâsinu’l-Ḥusâm’ı, şerhler arasında oldukça hacimli ve orijinal bir formata sahiptir. Yûsuf Ṣıdkı, ez-Ẓemaḫşerî’nin eserinde karışık yazılan ibareleri, alfabetik olarak Osmanlı Türk-çesine çevirmiştir. Bu yönüyle özgün bir çalışmadır. Yazar, önce her ibarede bulunan fiil, isim ve edatların sözlük anlamlarını, türevlerini ve cümledeki işlev-lerini vermiş; daha sonra ise toplu tercümeye geçmiştir. Konuya ilişkin bazen tarihî bilgiler vermiş, bazen de fıkhî/hukukî yorumlar yapmıştır. Yazar, neredey-se her ibarenin sonunda delil olarak -şairin ismini zikretmeksizin- şiirlerden bazı beyitler getirmiştir. Her ibareyi “hâsıl-ı kelâm/ sözün özü” açıklamasıyla bitirmiş-tir. Bu çalışmamızda Osman Seferîhisârî tarafından yazılan Meḥâsinu’l-Ḥusâm nüshasını esas aldık, birçok açıdan onun kritiğini yaptık.
Keywords : Yûsuf Ṣıdkı, Meḥâsinul Ḥusâm, ez Ẓemaḫşerî, Nevâbiġul Kelim, Arapça