MEMLÛKLER DÖNEMİ İKTİDAR-ULEMÂ İLİŞKİLERİNİN TARİH ESERLERİNE YANSIMASI -MAKRÎZÎ VE İBN TAĞRÎBERDÎ ÖRNEĞİ-

Authors : Aygül DÜZENLİ

Pages : 156-167

Doi:10.30627/cuilah.1117804

View : 20 | Download : 9

Publication Date : 2022-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Memlûk Devleti (648-923/1250-1517), Orta Asya’dan ve Kafkasya’dan memlûk olarak getirilen askerler tarafından kurulmuş ve Mısır, Suriye ve Hicaz gibi bölgelerde iki buçuk asırdan fazla hüküm sürmüştür. Bu çalışmada Memlûk Devleti’ndeki iktidar-ulemâ ilişkilerinin, Mısır tarih ekolünün iki önemli temsilcisi olan Makrîzî ve İbn Tağrîberdî’nin eserlerindeki yansımaları konu edilmiştir. Ortaçağ’ın en büyük tarihçisi kabul edilen Makrîzî Arap, ulemâ sınıfına mensup ve Şâfiî’dir. Buna karşılık İbn Tağriberdî hocası Makrîzî’nin aksine Türk ve askerî sınıfa mensup bir Hanefî’dir. Dolayısıyla bu iki tarihçinin bahsi geçen farklılıkları, onların iktidar mensupları ve ulemâya yaklaşımlarını etkilemiş, eserlerinde konu ile ilgili bazı yorum ve değerlendirmelerine de yansımıştır. Çalışmada öncelikle müelliflerin yaşadıkları ve önceki dönemlere ait iktidar ve ulemâ arasındaki ilişkilere dair değerlendirmeleri tespit edilmiş, ardından tarihçilerin bu yorumlarında etkili olan muhtemel sebeplere işaret edilmiştir. Bu çalışma ile söz konusu iki büyük tarihçinin hem Memlûk yönetici ve ulemâsına hem de bu ikisi arasındaki ilişkilere dair değerlendirmelerini ortaya koymak amaçlanmaktadır.
Keywords : İslâm Tarihi, Memlûkler, Makrîzî, İbn Tağrîberdî, iktidar ulemâ