OSMANLIDA KISITLILAR ÜZERİNE VASÎ TAYİN USULÜ

Authors : Nasi Aslan, Ferdi Menteş

Pages : 114-135

Doi:10.30627/cuilah.1414577

View : 52 | Download : 69

Publication Date : 2024-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :İslam hukuku literatüründe vesâyet, yaşı küçük olan çocuklar ile ergenlik çağına girmiş ancak cünun, ateh ve sefeh gibi sebeplerle ehliyeti noksan olan kişilerin mallarının velî ya da vasî tarafından idare edilmesini ifade etmektedir. Vesâyeti gerektiren haller neticesinde kısıtlı üzerine vasî tayin edilmek suretiyle kısıtlıların malları hem koruma altına alınmakta hem de bu mallar idare edilmektedir. İslam hukukunun klasik kaynaklarında vesâyet konusu teorik anlamda temelde “kitâbu’l-vesâyâ” ana başlığı altında olmak üzere fıkhın diğer konuları arasında serpiştirilmiş bir şekilde incelenmiştir. Ancak vesâyet konusuyla ilgili özellikle pratiğe dönük çalışmaların sayısı çok azdır. Vesâyetin toplum ve devlete yüklemiş olduğu yükümlülüğü yerine getirmek üzere görevlendirilen vasînin tayin edilme şekli ve süreci de en az konunun kendisi kadar önemlidir. Bu sebeple, çalışmamızda kısıtlılar üzerine vasî tayin konusunda Osmanlıdaki uygulamanın nasıl olduğu konusunun açıklığa kavuşturulması hedeflenmektedir. Çalışma esnasında şer’iyye sicillerindeki örnek kayıtların yanısıra, ihtiyaç duyulduça fıkıh eserleri ve fetva mecmualarındaki fetvalardan da istifade edilerek nazari fıkıh, ile uygulamanın ne derece örtüştüğünün tespiti ortaya konulacaktır.
Keywords : İslam Hukuku, Osmanlı, Şer\'iyye Sicilleri, Vesâyet, Hacir, Kısıtlı, Nâzır