Modifiye Yaklaşımların Evapotranspirasyon Tahminlerine Etkisi: Van Örneği

Authors : Ali UZUNLAR, Arif ÖZ, Muhammet Ömer DİŞ

Pages : 973-988

Doi:10.21605/cukurovaumfd.1230919

View : 16 | Download : 7

Publication Date : 2022-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Suyun öneminin tartışılmaz olduğu gerçeğini göz önüne alarak, hidrolojik çevrimin ve onun en karmaşık bileşenlerinden biri olan evapotranspirasyon insert ignore into journalissuearticles values(ET); kaybının iyi belirlenmesi gerekmektedir. Topraktan ve açık su yüzeylerinden buharlaşma ve bitkilerden terleme yoluyla kaybedilen suyun birleşimi olarak tanımlanan ET değerini belirlemek amacıyla birçok ampirik yöntem geliştirilmiş ve bu yöntemler üzerinde modifiye çalışmaları yapılmıştır. Dünyada yaygın olarak bilinen FAO-Penman-Monteith insert ignore into journalissuearticles values(FAO- PM); denklemi referans alınarak Hargreaves-Samani insert ignore into journalissuearticles values(HS); ve Blaney-Criddle insert ignore into journalissuearticles values(BC); denklemleri ile bu iki denklemin modifiye çalışmaları kullanılarak Van ilinde 11 istasyona ait 6 yıllık insert ignore into journalissuearticles values(2015-2020); günlük meteorolojik veriler ile ET hesabı yapılmış ve modifiye çalışmaların etkileri araştırılmıştır. Pearson Korelasyon Katsayısı insert ignore into journalissuearticles values(PCC); ve Ortalama Bağıl Hata insert ignore into journalissuearticles values(OBH); performans değerlendirme indislerinin kullanıldığı çalışmada, tüm sonuçlar incelendiğinde HS ve Modifiye HS insert ignore into journalissuearticles values(MHS); denklemlerinin iyi sonuçlar verdiği izlenmiştir. HS denklemi içerisindeki sabit değerler üzerinden yapılan modifiye çalışmaları ile oluşan MHS denkleminin, bazı istasyonlarda HS denkleminden daha iyi sonuçlar verdiği gözlemlenmiştir. Yükseklik ile ET arasındaki ilişki dikkate alınarak HS ve BC denklemlerinin yükseklik verisini kullanan modifiye çalışmaları da araştırmaya dâhil edilmiştir. Rakım bazlı modifiye edilen HS denklemi 6 denklem arasında ortalama 0,88 korelasyon değeri ile en kötü sonuçlara sahip denklem olmuştur. BC denklemi üzerinde yapılan modifiye çalışmalar BC denklemine kıyasla daha iyi sonuçlar vermiştir.
Keywords : Evapotranspirasyon, FAO Penman monteith, Hargreaves samani, Blaney criddle