DÖNEMİN KAYNAKLARI VE ARŞİV BELGİLERİNE GÖRE KOCA RÂGIB MEHMED PAŞA’YA DÂİR BİR PORTRE DENEMESİ1

Authors : Mesut AYDINER

Pages : 1-36

View : 16 | Download : 9

Publication Date : 2016-10-30

Article Type : Review Paper

Abstract :Bu çalışma, XVIII. yüzyılın özellikle ikinci yarısına damgasını vurmuş önemli bir devlet ve edebiyat adamını, Koca Râgıb Mehmed Paşa ve dönemini tanıma ve tanımlama girişimidir. Şüphesiz o, Osmanlı Devleti ve ilişki içerisinde bulunduğu devletlerin kaderlerinde etkili olmuş büyük şahsiyetlerden biri olarak, tarihte hak ettiği yeri almıştır. 3 kıtaya yayılmış bir devletin en doğusundan en batısına, zorlu savaş meydanlarından entrikalarla dolu barış masalarına koşmuş ve nihayet, dünya güçler dengesinde söz sahibi olmaya kadar uzanan bir yolda, kılıcından çok aklının ve kaleminin kudretiyle yürüyen biri olarak dikkati çekmiştir. Bazen bir asker, bazen bir diplomat, bazen siyâsî veya ekonomik konularla ilgilenen bir idareci olarak görev yapmış, ama günümüze kadar daha çok ilmiyle, fikriyle, sanatıyla yani sözdeki ve yazıdaki maharetiyle anılmış ve takdir toplamıştır. Ancak, küçük bir memurun çocuğu olarak dünyaya gelen Râgıb, devlet hizmetinde basit bir görevde iken, nasıl olmuş da zirveye kadar tırmanmış ve 600 yıl yaşayan bir devletin sayılı ilim, edebiyat ve siyâset adamlarından biri haline gelmiştir? Bu sorunun cevabı pek merak edilmemiş, tarihçiyi daha çok ilgilendiren siyâsî ve idareci kişiliği, genelde nüktedan ve edebî kişiliğinin gölgesinde kalmıştır. İşte bu biyografi denemesi, Râgıb’ın, büyük mücadelelerle dolu olduğu kadar ilginç anekdotlarla da bezeli hayat hikayesini, bir tarihçi gözüyle okumaya çalışacak ve madalyonun diğer yüzünün ortaya çıkarılmasına hizmet edecektir.
Keywords : Koca Râgıb Paşa, XVIII yüzyıl, biyografi