BİST 100 ENDEKSİ İLE ALTIN VE PETROL FİYATLARI ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ

Authors : Mehmet Sandal, Fatih Çemrek, Zeki Yıldız

Pages : 155-170

View : 18 | Download : 9

Publication Date : 2017-12-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmanın amacı Borsa İstanbul (BIST 100) endeksi değeri ile altın ve ham petrol fiyatları arasındaki nedensellik ilişkilerini araştırmaktır. Bu amaçla 2005:01-2015:12 dönemine ait aylık veriler dikkate alınarak hisse senedi, altın ve petrol fiyatlarına ilişkin seriler analiz edilmiştir. İncelenen değişkenlere ait veriler için Genişletilmiş Dickey-Fuller (ADF) birim kök testi kullanılarak durağanlık sınaması gerçekleştirilmiştir.  Düzey durumunda bu değişkenler için ilgili serilerin durağan olmadığına karar verilmiştir. Birinci dereceden fark işlemi uygulanarak elde edilen ADF sonuçlarına göre, ilgilenilen değişkenlerin birinci derece farklarının durağan olduğu yani birim kökün olmadığı belirlenmiştir. Üç değişken arasında bir uzun dönem ilişkisinin olup olmadığının tespit edilmesi için Engle-Granger ve Johansen eşbütünleşme testlerinden yararlanılmıştır. Test sonuçlarına göre, incelenen serilerin eş bütünleşik olmadığı yani seriler arasında uzun dönem bir denge ilişkisinin söz konusu olmadığı görülmüştür. Ayrıca Granger nedensellik testi kullanılarak ilişkinin yönü araştırılmıştır. Altın fiyatlarının hisse senedine doğru tek yönlü nedensellik ilişkisinin olduğu ancak diğer durumlar için nedensellik ilişkisinin olmadığı belirlenmiştir.
Keywords : Borsa İstanbul BIST 100, Altın ve Petrol Fiyatları, Eşbütünleşme Testi, Granger Nedensellik Test