Halk Tiyatrosu Geleneğimizde soyutlama abstraction Ve Yapısal Yansımaları

Authors : Nurhan TEKEREK

Pages : 0-0

View : 18 | Download : 12

Publication Date : 2001-06-01

Article Type : Other Papers

Abstract :Soyutlama düşüncesi estetik alanda “açık biçim”in sıklıkla kullandığı anlatım yollarından biridir Soyutlama ve karşıtı “özdeşleyim” Doğulu ve Batılı toplumların evreni ve dünyayı kavrama anlayışlarındaki farklılıktan kaynaklanır Temeli; doğal izlenimin üç boyutluluğu ve kübikliği karşısında bakanı sıkıntılı bir durumda bırakmak yerine tasavvur düşüncesini harekete geçirmeye dayanan soyutlama; “tasvirin yüzeye yaklaşması uzaydan kurtulmuş bir biçim anlayışı” diye ifade edilebilecek çizgisel ve yüzeysel bir biçime dönüşür İnsana bir görme tasavvuru sağlayan ve ayrıntıları bireyin düş dücüne bırakan “soyutlama” tiyatro tarihinde de; ephoslar absurd tiyatro Brecht’in epik diyalektik tiyatrosu gibi pek çok anlayışı etkilemiştir Açık biçim göstermeci tiyatro anlayışı içinde yer alan halk tiyatrosu geleneğimizde de meddah karagöz ve ortaoyunu “soyutlama”nın yansımalarını görmek mümkündür Gerek meddah gerek karagöz ortaoyunu’ndaki tip boyutunda kişileştirmeler ve bu tiplerin sosyal ekonomik etnik kültürel koşullarını ortaya koyan toplumsal tavırlar parçalı bir yapıya sahip gevşek dokunmuş olay dizisinden çok durumun öne çıktığı episodlar her şeyin bir oyun olduğunu imleyen perde gazelleri tiyatrosallık oyun bozma düş ve gerçeğin iç içeliği zamanda sıçramalar dilin mantığının bozulması ve uzak açı sağlayan güldürü gibi pek çok özellik soyutlama düşüncesiyle ilişkilendirilebilir Oyunların özdeşleyime olanak sağlamayacak biçimde her yerde oynanabilmesi Karagöz’de iki boyutlu tasvirlerle perdeye yansıtılan görüntüler en aza indirgenmiş bir dekor anlayışı ve “taklit”e dayanan oyunculuk tarzı gibi özellikler de soyutlama anlayışının birer yansımasıdır ABSTRACT
Keywords :