TÜRKÇEDE YÖNELME DURUMU KAYDIRIMI VE ÇİFT-GEÇİŞLİ YAPILARDA DOLAYSIZ NESNE

Authors : Öğrgör Özge Can BAKIRLI, Öğrgör G Songül ERCAN

Pages : 309-318

View : 19 | Download : 7

Publication Date : 2010-03-01

Article Type : Other Papers

Abstract :Yönelme durumu kaydırımı, dolaysız nesnenin dolaylı nesnenin yerini almasına, çift-geçişli yapılar ise eylemle birlikte iki nesnenin kullanılmasına gönderimde bulunmaktadır. Bu yapılarda hangi nesnenin dolaylı nesne olduğu farklı dilbilgisel yapılarda gözlemlenerek söz konusu nesnelerin aldığı durum eklerindeki düzenlilik örüntüsü ortaya konabilir. Böylece, hangi nesnenin dolaylı hangisinin dolaysız olduğuna ilişkin kurallar belirlenebilir. Bu çalışma, Türkçedeki çift-nesneli yapılarda dolaysız nesnenin nasıl belirlendiğini dilbilgisi ve dilbilim yazılarından elde edilmiş bulgulara gönderme yaparak Türkçe için uygun olduğu önvarsayılan Rude’un (1997) bu konuya ilişkin araştırma yöntemi çerçevesinde doğal konuşma ortamından alınan somut örneklerle test etmeyi, bu yolla Türkçede çift-geçişli, ettirgen ve adlaştırılmış tümleçli karmaşık yapılardaki dolaysız nesnenin büyük çoğunlukta ‘-(y)I’ belirtme durum ekini almasıyla ya da boş belirtme durumuyla belirtildiği saptamalarını denetlemeyi amaçlamaktadır.
Keywords : Yönelme Durumu Kaydırımı, Çift Nesneli Yapılar, Dolaylı Nesne, Dolaysız Nesne