ERKEN CUMHURİYET DÖNEMİ MADDİ KÜLTÜRÜ (1923-1950): OTURMA MOBİLYASI ÜSLUPLARI

Authors : Nihan Özdemir Türker, Ayşen Özkan

Pages : 265-280

Doi:10.35379/cusosbil.1400950

View : 99 | Download : 118

Publication Date : 2023-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkiye tarihinde Erken Cumhuriyet Dönemi, mevcut kültürel mirası ve yeni kültürel oluşumları ile pek çok farklı etkinin görüldüğü maddi kültüre sahip olması bakımından önemlidir. Bu dönemde, çeşitli üslup ve türlerdeki oturma mobilyaları birbirinden farklı kökenlere sahip maddi kültür unsurları olarak yer almaktadır. Bu anlamda çalışmada, Erken Cumhuriyet Dönemi’nde (1923-1950) kullanılmış olan oturma mobilyalarındaki üslup çeşitliliğini kültürel kökenleriyle birlikte değerlendirmek amaçlanmıştır. Bu kapsamda, alan yazını, fotoğraf arşivleri ile çeşitli kaynaklar üzerinden bilgi ve belge taraması yürütülmüştür. Elde edilen veriler içerik analizi ile değerlendirilmiştir. Türkiye’de hem ithal edilen hem de yerli üretime sahip oturma mobilyalarından kamu yapılarında ve konutlarda kullanılmış olduğu görülen örnekler ele alınmıştır. Analiz sonucunda, maddi kültür öğesi olarak Erken Cumhuriyet Dönemi’nde kullanılan başlıca oturma mobilyası üsluplarının Barok, Rokoko, Ampir, Art Nouveau ve Art Deco üslupları olduğu görülmüştür. Bununla birlikte, spesifik mobilya modellerinden ve o dönemin çağdaş gelişmelerden etkilenerek tasarlanan mobilyalar bulunmaktadır. Türk kültüründe yer alan geleneksel referanslı mobilyalar da kullanılmaya devam etmiştir. Sonuç olarak, Erken Cumhuriyet Dönemi’nde kullanılan oturma mobilyalarının Türkiye Cumhuriyeti’nin temel ilkelerinden biri olan çağdaşlaşmayı temsil ettiği ve 1950’ler ve sonrasında Türk toplumunun her kesiminde kullanımının yaygınlaşmasına ışık tuttuğu görülmektedir. Bu anlamda, ülkenin kültürel zenginliğini yansıtan ve çeşitli üsluplarda görülen oturma mobilyasının önemli bir maddi kültür öğesi olduğu anlaşılmaktadır.
Keywords : Erken Cumhuriyet Dönemi, Oturma Mobilyası, Mobilya Tarihi, Mobilya Üslupları, Maddi Kültür