ÖZEL EĞİTİM ÖĞRETMENLERİNİN MESLEKİ BAĞLILIK VE TÜKENMİŞLİK DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Authors : Gülşah Selin Tümkaya

Pages : 482-500

Doi:10.35379/cusosbil.1297671

View : 273 | Download : 271

Publication Date : 2024-10-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu araştırmada özel eğitim öğretmenlerinin mesleki bağlılıkları ile tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma ilişkisel tarama modeli ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemi Türkiye’nin farklı illerinden katılım göstermeye gönüllü olan ve devlet okullarının farklı kademelerinde çalışan 200 özel eğitim öğretmeninden oluşmuştur. Araştırmada verileri toplamak için, Mesleki Bağlılık Ölçeği ve Maslach Tükenmişlik Envanteri- Eğitimci Formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde t testi, Pearson korelasyon ve çoklu doğrusal regresyon tekniğinden yararlanılmıştır. Araştırmada özel eğitim öğretmenlerinin mesleki bağlılık düzeylerinin ortalamanın üstünde olduğu belirlenmiştir. Özel eğitim öğretmenlerinin, duygusal tükenme düzeylerinin ‘orta’ duyarsızlaşma ve kişisel başarısızlıktaki tükenmişlik düzeylerinin ise ‘düşük’ olduğu saptanmıştır. Cinsiyetin mesleki bağlılıkta etkili bir değişken olduğu ve kadın özel eğitim öğretmenlerinin mesleki bağlılık düzeylerinin erkek öğretmenlerden daha yüksek olduğu anlaşılmıştır. Özel eğitim öğretmenlerinin tükenmişlik düzeylerini belirlemede cinsiyet değişkeninin bir etkisinin olmadığı ortaya çıkmıştır. Araştırmada, özel eğitim öğretmenlerinin mesleki bağlılık algıları ile tükenmişliğin; duygusal tükenme ve duyarsızlaşma alt boyutları arasında negatif yönde orta düzeyde; kişisel başarısızlık alt boyutu arasında ise pozitif yönde orta düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Aynı zamanda tükenmişliğin, duygusal tükenme ve kişisel başarısızlık alt boyutlarının mesleki bağlılığın anlamlı bir yordayıcısı olduğu anlaşılmıştır. Özel eğitim öğretmenlerinde mesleki bağlılığı arttırmak için tükenmişliği azaltıcı kurumsal ve bireysel önlemlerin alınması önerilmiştir.
Keywords : Tükenmişlik, Mesleki Bağlılık, Özel Eğitim Öğretmeni