TÜRKİYE-İRAN İLİŞKİLERİNDE DÖNÜM NOKTASI: İRAN ŞAHI RIZA PEHLEVİ’NİN TÜRKİYE ZİYARETİNİN AKŞAM GAZETESİNDE YANSIMALARI

Authors : Ahmet Murat Kadıoğlu

Pages : 236-247

Doi:10.35379/cusosbil.1488675

View : 43 | Download : 39

Publication Date : 2025-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkiye Cumhuriyeti’nin 1923 yılında kurulmasının ardından Türkiye’de başlayan modernleşme çabaları sınır ülkelerine de örnek olmuştur. Türkiye ile İran arasında gergin geçen ilişkilerden sonra İran Şahı Rıza Pehlevi’nin Türkiye’yi ziyareti iki ülke arasında dostluğun pekişmesine yol açmıştır. Pehlevi, İran’da başa geçtikten sonra Mustafa Kemal Atatürk ve kurduğu yeni cumhuriyet rejimini örnek almış ve İran’da Türkiye’de olduğu gibi modern bir rejim kurmayı amaçlamıştır. Bu bakımdan Pehlevi’nin ziyareti Türkiye’nin gelişimini yakından görmesini sağladığı gibi Türkiye de ticari ilişkileri geliştirebilmek için bu ziyareti fırsat olarak görmüştür. Bu çalışmada Rıza Pehlevi’nin Türkiye’yi ziyaret ettiği 10 Haziran 1934-6 Temmuz 1934 tarihleri arasında Akşam gazetesinde yer alan yansımaları incelenmiştir. Akşam gazetesinin ilgili sayılarında Pehlevi’nin ziyaretiyle ilgili yer alan 108 haber içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Çalışma sonucunda, Pehlevi’nin ziyaretine Akşam gazetesi hükümetin verdiği önemi gösterir derecesine ilgi gösterdiği ve bu ziyaretin iki ülke arasındaki dostluğu pekiştirmesi açısından önem arz ettiğini göstermektedir. Ayrıca bu ziyaretin sıradan bir ziyaretten öte stratejik bir öneme sahip olduğu ve ticari faaliyetlerin geliştirilmesi açısından ziyaretin amasına ulaştığı belirlenmiştir.
Keywords : Türkiye-İran ilişkileri, Rıza Pehlevi, Modernleşme, Diplomatik ilişki, Akşam gazetesi