DEPREMZEDELERDE ALGILANAN SOSYAL DESTEK İLE TRAVMATİK STRES BELİRTİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİDE PSİKOLOJİK DAYANIKLILIĞIN ARACILIK ROLÜ

Authors : Ahmet Keskin, İsmail Sanberk

Pages : 278-297

Doi:10.35379/cusosbil.1502155

View : 109 | Download : 107

Publication Date : 2025-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu araştırma betimsel bir desende olup nicel araştırma yöntemlerinden biri olan ilişkisel tarama modelinde tasarlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Kahramanmaraş depreminden etkilenmiş yetişkin olan yaşları 18 ile 56 aralığında değişen 232 kadın 185 erkek olmak üzere toplam 417 katılımcıdan oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak Kısa Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği ve Travma Sonrası Stres Bozukluğu Kısa Ölçekleri kullanılmıştır. Bu çalışmanın amacı, Kahramanmaraş depreminden etkilenen yetişkin bireylerin Psikolojik Dayanıklılığın, Algılanan Sosyal Destek ile Travma Sonrası Stres belirtileri arasındaki ilişkide aracılık rolüne ilişkin geliştirilen teorik modelin test edilmesidir. Araştırmada teorik model Yapısal Eşitlik Modeli aracılığıyla test edilmiştir. Verilerin analizinde SPSS ve Process Macro eklentisi kullanılmıştır. Aracılık rolüne ilişkin kurulan yapısal modelin iyi uyuma sahip olduğu belirlenmiş ve psikolojik dayanıklılığın modelde tam aracılık rolü olduğu görülmüştür. Analiz sonuçları çalışmanın değişkenlerinin birbiriyle anlamlı ilişkileri olduğunu göstermiştir. Sonuçta modelden elde edilen veriler, algılanan sosyal destek ile travma sonrası stress belirtileri arasındaki ilişkide psikolojik dayanıklılığın da etkisi olduğu ancak aralarındaki ilişkinin tamamıyla pskolojik dayanıklılıktan kaynaklanmadığı ifade edilebilir. Anlaşıldığı kadarıyla bireylerin travma sonrası stress belirtilerini azaltmak için doğrudan algıladıkları sosyal desteğe müdahalenin zorlaştığı veya imkansız hale geldiği durumlarda alternatif bir olasılık, psikolojik dayanıklılıklarına müdahale etmektir.
Keywords : Algılanan Sosyal Destek, Travma Sonrası Stres, Psikolojik Dayanıklılık