TANINIRLIK VE SAYDAMLIK DERECESİ BAKIMINDAN DEYİMLERİN ANLAŞILABİLİRLİĞİ

Authors : Nihat BAYAT, Gökhan ÇETİNKAYA

Pages : 205-232

Doi:10.14520/adyusbd/816

View : 30 | Download : 14

Publication Date : 2014-08-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Tarama modelindeki betimsel nitelikli bu araştırmada deyimlerin tanınırlık ve saydamlık derecesi açısından ne düzeyde anlaşıldığı araştırılmıştır. Katılımcılar, Antalya’da sosyo-ekonomik açıdan üç farklı okulda 6., 7. ve 8. sınıflarda öğrenimlerini sürdüren 229 öğrenciden oluşmuştur. Veriler araştırmacıların geliştirdiği deyimleri anlama düzeyi testi ile toplanmıştır. Bu testte tanınırlık ve saydamlık açısından üç farklı derecede 36 deyim yer almıştır. Katılımcılardan bir bağlam içinde verilen deyimlerin anlamlarını yazmaları istenmiştir. Veriler bu yanıtların içerik çözümlemesi yoluyla elde edilmiştir. Yapılan istatistiksel çözümlemeler sonucunda katılımcıların tanınırlık açısından yüksek dereceli deyimleri ve saydamlık açısından orta dereceli deyimleri daha iyi anladığı bulgulanmıştır. Tanınırlık düzeyi yüksek ve düşük olan deyimler ile saydamlık derecesi yüksek ve düşük olan deyimlerin anlaşılmasında pozitif ve anlamlı bir ilişki olduğu bulgulanmıştır. Katılımcıların deyimleri anlama düzeyleri sınıflarına ve öğrenim gördükleri okulların sosyo-ekonomik derecelerine göre anlamlı farklılık göstermiştir. Deyimlerin öğretimi sürecinde araştırmadan elde edilen bu bulguların dikkate alınması önerilmiştir.
Keywords : Deyim, tanınırlık, saydamlık, sözcük öğrenimi