RASYONEL-İRRASYONEL TÜKETİMİN BELİRLEYİCİLERİ VE ISPARTADA BİR ARAŞTIRMA

Authors : Zafer YILDIZ, Hatice KURU

Pages : 655-682

Doi:10.14520/adyusbd.52651

View : 25 | Download : 13

Publication Date : 2015-08-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Tüketim, bir mal veya hizmeti kullanıp yok etmek anlamına gelmektedir. Her insan yaşamını sürdürmek için zorunlu tüketim yapmak zorundadır. Zaman içinde gelişen teknoloji ile birlikte ihtiyaçları karşılayan mal ve hizmet sayı ve çeşitliliğinde meydana gelen artış, tüketim yaparken seçim yapma ve karar verme mecburiyetini de beraberinde getirmiştir. İnsanlar tüketim yaparken içsel ve dışsal birçok faktörün etkisi altında kalırlar ve tüketim kararlarını bu etkiler altında verirler. Bu durum ise tüketimin zaman zaman rasyonel olmaktan uzaklaşmasına neden olur. Bir tüketimin rasyonel olup olmadığını anlayabilmek için, tüketim kararını etkileyen içsel ve dışsal faktörlerin neler olduğu ve tüketim kararını nasıl etkilediğini bilmek gerekmektedir. Bu çalışma yapılan tüketimin rasyonel olmasına veya olmamasına neden olan faktörlerin neler olduğunu araştırmaya yönelik olarak yapılmıştır.  Çalışma yapılırken tutum ölçümü için anket yöntemi kullanılmıştır. Isparta il merkezinde 205 kişiden oluşan örnek grubuyla yüz yüze görüşmeler yapılarak veriler toplanmıştır. Elde edilen veriler SPSS programına uygun formatta girilmiş ve güvenilirlik, faktör, korelasyon analizleri yapılmıştır. Yapılan analizler sonucu elde edilen bulgular yorumlanarak insanların tüketim rasyonalitesini etkileyen faktörler rasyonel ve irrasyonel olarak iki gruba ayrılmıştır. Ayrıca veriler arasında çaprazlama (crosstabb) analizi de uygulanarak ankete katılanların tüketim davranışları hakkında bilgilere ulaşılmıştır.
Keywords : Tüketim, tüketim toplumu, rasyonel tüketim, irrasyonel tüketim, tüketici