Divanü Lugati’t-Türk'teki Atasözlerinin Söz Dizimsel Özellikleri

Authors : Burak TELLİ

Pages : 197-226

Doi:10.14520/adyusbd.623029

View : 22 | Download : 11

Publication Date : 2019-12-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Divânü Lugâti’t-Türk, Türk dilinin en kıymetli dil yadigarlarındandır. 11. yüzyılda Kaşgarlı Mahmut tarafından, Araplara Türkçe öğretmek ve Türkçenin ne denli büyük bir dil olduğunu ortaya koymak amacıyla yazılmıştır. Divânü Lugâti’t-Türk, Türkçenin bilinen ilk sözlüğüdür. Eser, 9000 civarında Türkçe kelimenin Arapça karşılıklarını vermektedir. Sözlü kültürümüze ait dil malzemelerinden atasözlerinin en eski örneklerini Divânü Lugâti’t-Türk’te görmekteyiz. Atasözleri, br toplumun uzun tecrübeler ve gözlemler sonucu elde ettiği birikimlerinin söze dökülerek kalıplaşmış halidir. Bu sebeple toplumun kültürel hafızasını yansıtan atasözleri, sahip olduğu ahenk ve özlü anlamları ile önemli birer dil malzemesidir. Bu çalışmada Divânü Lugâti’t-Türk’te geçen atasözleri söz dizimsel özellikleri bakımından ele alınmıştır. Eserdeki atasözü kelime grupları ve cümle yapıları ana başlıkları altında incelenmiştir. Tespit edilen kelime grupları ve cümle yapıları ile ilgili bütün örnekler ilgili başlık altında verilmiştir.
Keywords : Divânü Lugâtit Türk, söz dizimi, atasözü