KRONOLOJİK YAŞIN ÖTESİNDE: ÖZNEL YAŞ ÇALIŞMALARININ TARİHİ, TANIMI VE GÜNCEL BULGULAR

Authors : Cem SOYLU

Pages : 234-261

Doi:10.14520/adyusbd.1231628

View : 30 | Download : 41

Publication Date : 2023-08-31

Article Type : Review Paper

Abstract :Öznel yaş, bireylerin kendilerini ne ölçüde genç ya da yaşlı hissettikleri temeline dayanan ve yaşlanma sürecini keşfetme fırsatı sunan bir kavram olarak tanımlanmış ve son yıllarda özellikle gelişim psikolojisi alan yazınında ciddi anlamda ilgi görmüştür. Araştırmacılar, bireylerin kendilerini kaç yaşında hissettikleri ve yaşlanma sürecinin neresinde oldukları hakkındaki kişisel değerlendirmelerinin, hem bireysel hem de toplumsal faktörlerden etkilendiğini ve bu bakımdan öznel yaşın karmaşık bir yapıya sahip olduğunu belirtmişlerdir. Ayrıca, güncel araştırma bulguları bireyin kendisini kronolojik yaşından daha genç hissetmesinin daha iyi fiziksel ve bilişsel sağlık, daha yüksek yaşam doyumu, daha az bilişsel gerilemeler, daha düşük morbidite ve daha uzun ömür gibi bir dizi olumlu gelişimsel sonuçlar ile ilişkili olduğunu göstermektedir. Bu derlemenin amacı, öznel yaş kavramının tanımı ve tarihi ile ilgili kısa bir bilgi verdikten sonra öznel yaşla ilişkili kavramları ele almak ve öznel yaşın yaşam boyu nasıl bir örüntü izlediğini ortaya koymaktır. İzleyen bölümlerde ise öznel yaşı yordayan ve öznel yaş tarafından yordanan değişkenlerle ilgili güncel araştırma bulguları sunularak öznel yaşın ölçümü ile ilgili yöntemsel sorunlara değinilmiştir.
Keywords : Öznel yaş, Hissedilen yaş, kronolojik yaş, gelişim psikolojisi