ZİYA GÖKALP’İN ŞİİRLERİNDE MİLLÎ DEĞERLERİ İÇEREN SÖZCÜKLERİN EDİMBİLİM BAKIMINDAN İNCELENMESİ

Authors : Fatma Koç

Pages : 95-116

Doi:10.14520/adyusbd.1355473

View : 93 | Download : 119

Publication Date : 2023-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Anlam, kelimenin anlattığı ve çağrıştırdığı düşünce sistemidir. Her sözcüğün anlamı yer aldığı cümlenin bağlamına göre şekillenir. Dolayısıyla sözcükler bu doğrultuda anlamlandırılır. Herhangi bir edebî tür içerisinde yer alan dile ait unsurlar anlam açısından değerlendirildiğinde bir sözcüğün birden fazla anlama geldiği görülebilir. Bu farklılık, sözcüğün diğer sözcüklerle birlikte kullanımıyla birlikte ortaya çıkan anlam çeşitliliklerini vurgular. Türk toplumunun kültür ve medeniyet fikriyatını sürekli araştıran ve inceleyen Ziya Gökalp, bir düşünce insanıdır. Şair, birçok farklı alanda eserler vermiş olmakla birlikte aynı zamanda toplumbilimcidir. Ulusçuluk fikrini benimsemiş ve Türk toplumunun değerlerini Batıdan aldığı değerlerle birleştirmek istemiştir. Onun merkeziyetçi ve ulusçu düşünce yapısını eserlerinde görmek mümkündür. Buna ek olarak Gökalp’in Türkçe konusundaki hassasiyetini de göz ardı etmemek gerekir. O, dile oldukça önem vermiş yabancı kökenli sözcüklerin Türkçe karşılığını bulmuştur. Kültürün yapıcı unsuru olarak millî köklerin varlığını görmüş ve onları korunmasına büyük önem vermiştir. Dolayısıyla düşüncelerini açıklamak için edebiyatı bir araç olarak görmüş ve Türkçülük akımını sistemleştirmiştir. Çalışmada Ziya Gökalp’in şiirleri taranmış ve millî değerleri içeren sözcükler tespit edilmiştir. İncelenen sözcükler şiirdeki bağlama göre açıklanmış ve edimbilim bakımından değerlendirilmiştir. Tespit edilen sözcükler hususunda gerekli açıklamalar yapılmış ve sonuç bölümünde ulaşılan çıkarımlar sunulmuştur.
Keywords : Edimbilim, Bağlam, Millî Değerler, Ziya Gökalp