TÜRK DİL KURUMU OKUL SÖZLÜĞÜ’NÜN BİÇİM VE İÇERİK STANDARTLARINA UYGUNLUĞU AÇISINDAN İNCELENMESİ

Authors : Bahadır Gülden, Emre Demirer

Pages : 29-59

Doi:10.14520/adyusbd.1290624

View : 148 | Download : 199

Publication Date : 2024-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu araştırma, Türk Dil Kurumu tarafından hazırlanan Okullar İçin Türkçe Sözlük’ün biçim ve içerik özellikleri açısından hedef kitleye uygunluğunu ortaya koymayı amaçlamıştır. Araştırma nitel araştırma desenlerinden doküman analizi yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. İnceleme nesnesi, ölçüt örnekleme yöntemine göre belirlenmiştir. Sözlüğün biçim özellikleri açısından incelenmesi gereken yönleri alanyazın taramasında ortaya koyulan ağırlık, ebat, sırt, kapak, birleştirme yöntemi, kâğıt, yazı tipi ve puntosu niteliklerine göre incelenmiştir. Sözlüğün içerik özellikleri ise kullanılmakta olan Türkçe ders kitaplarının söz varlığı etkinliklerindeki ve hedef kelime listelerindeki kelimeler taranarak ortaya koyulmuştur. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulardan hareketle sözlüğün biçimsel standartlarının yalnızca yazı puntosu açısından uygunluk taşımadığı, diğer ölçütlerinse uygun olduğu saptanmıştır. İçerik özellikleri açısından sözlük, taranan hedef kelime listelerindeki madde başlarının büyük bir oranını karşılayabilmiştir. 5. sınıf ders kitabındaki hedef kelimelerin %87’sini, 6. sınıf ders kitabındaki hedef kelimelerin %90’ını, 7. sınıf ders kitabındaki hedef kelimelerin %88’ini, 8. sınıf ders kitabındaki hedef kelimelerin ise %82’sini karşılamaktadır. Sözlük 5. sınıf öğrencilerinin yaygın olarak kullandığı kelimelerin %96’sını (561 kelime), 6. sınıf öğrencilerinin yaygın olarak kullandığı kelimelerin %95’ini (588 kelime), 7. sınıf öğrencilerinin yaygın olarak kullandığı kelimelerin %94’ünü (611 kelime), 8. sınıf öğrencilerinin yaygın olarak kullandığı kelimelerin %95’ini (593 kelime) karşılayabilmiştir. Genel olarak bakıldığında sözlüğün kelime listelerinin %94,65’ini (2353 kelime) karşılayabildiği sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords : Sözlük, okul sözlükleri, biçimsel özellikler, içeriksel özellikler, hedef kelimeler