BÜYÜK ANLATILARDAN KÜÇÜK ANLATILARA KAHRAMANIN DÖNÜŞÜMÜ

Authors : Mehmet Öz

Pages : 158-181

Doi:10.14520/adyusbd.1541813

View : 120 | Download : 101

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Review Paper

Abstract :İnsanlık tarihi kahramanların, onların öykülerinin; değişimin, gerçeklik algısında dönüşümün de tarihidir. Mitler/destanlar döneminden modern çağa doğu her değişim ve dönüşüm beraberinde gerçeklik anlayışını da değiştirip dönüştürmüştür. Örneğin modernizm akıl, mutlak hakikat, evrensellik, ilerleme gibi büyük anlatılara, kanonik söylemlere, kurtarıcı ideolojilere yaslanırken; postmodernizm daha çok buna karşıt düşünceye yaslanmıştır. Dolayısıyla modernizmden postmodernizme her alanda ciddi bir değişim ve dönüşümden bahsedilebilir. Değişim ve dönüşümün edebi alana, dolayısıyla anlatılara, anlatıların kahramanlarına yansıması da kaçınılmaz olmaktadır. Büyük anlatılara yaslanan eserler, büyük anlatılara uygun, büyük ve ideal amaçlar, büyük yolculuklar, yer yer ideolojik hedefler peşinde kahramanlar kurgularken; postmodern düşüncenin şekillendirdiği küçük anlatılar ise küçük anlatıya uygun, daha sıradan kahramanlar kurgulamaktadır. Bu nedenle büyük anlatılardan küçük anlatılara kahramanın değişim ve dönüşümünden söz edilebilir. Bu çalışmada kahramanın dönüşümü bağlamında, söz konusu anlatılara uygun olarak Halide Edip Adıvar’ın Yeni Turan’ının kahramanı “Oğuz” ile Ferit Edgü’nün Eylül’ün Gölgesinde Bir Yazdı romanının kahramanı “Çakır” incelenmektedir.
Keywords : Büyük anlatılar, küçük anlatılar, roman, kahraman, dönüşüm