ALİŞANZADE İSMAİL HAKKI’NIN 14. ASIR TÜRK MUHARRİRLERİ’NİN BİRİNCİ DEFTERİ - AHMED MİDHAT EFENDİ

Authors : Bedri AYDOĞAN

Pages : 247-278

Doi:10.32321/cutad.647358

View : 14 | Download : 13

Publication Date : 2019-12-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Alişanzade İsmail Hakkı şair, edip, biyografi yazarı ve çevirmendir. Bazı sanatçılarla ilgili incelemeler de yapmış, bunları birinci defter ikinci defter başlıklarıyla kitap ve kitaplar halinde yayımlamıştır. 19. yüzyılın yaşayan Türk edebiyatçılarının eserleri üzerinde kitaplar oluşturmuş ve bunları hicri olarak tarihlendirip 14. Asır Türk Muharrirleri ana başlığıyla yayımlamıştır. Bu dizinin ilk sanatçısı Ahmed Midhat Efendidir. 14.Asır Türk Muharrirleri Birinci Defter Ahmet Midhat Efendi başlığı altında Ahmet Midhat'ın hikaye ve romancılığını değerlendirmiştir. Ahmed Midhat’ın romanlarını değerlendirirken Batı romanlarıyla karşılaştırmalar da yapmıştır. Bu kitap aynı zamanda Batı romanının kısa bir tarihi özelliğini kazanmıştır. Batı’dan yazarlar, romanlar anılmış ve akımlar üzerinde de durulmuştur. Ahmed Midhat’ın hangi akımların etkisiyle ya da hangi akımlar çerçevesinde romanlar yazdığı konuısuna da değinilmiştir. Ahmed Midhat’ın felsefesi üzerinde durulan kitabın son bölümünde Batı felsefesi ele alınmış ve kısa bir felsefe tarihi ortaya konulmuştur. Bu kısım Ahmed Midhat’a birkaç cümleyle bağlanmıştır.                Bu çalışmada metni Arap harfleirnden Latin harflerine aktardık. Metinden önce Alişanzade İsmail Hakkı ve kitabı hakkında bilgi verdik. Arkasından metinle ilgili bir değerlendirme yaptık. Metinde pek çok Batılı sanatçı ve eser adı yer almaktadır. Ahmed Midhat adları okuduğu gibi yazıya geçirmiş ve orijinal yazılışlarını kullanmamıştır. Biz de bu adları verirken Ahmed Midhat’ın yazımına bağlılık gösterdik. 
Keywords : Âlişanzâde İsmail Hakkı, Ahmed Midhat, On Dördüncü Asır Türk Muharrirleri, Roman