KİTAB-I TÜRKMEN’DE TÜRKMENCE SÖZCÜKLER

Authors : Youssef AZEMOUN

Pages : 642-679

Doi:10.32321/cutad.823236

View : 28 | Download : 15

Publication Date : 2020-12-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Dede Korkut’un Türkmen Sahra yazmasının, Tebriz’in Ligvan köyüne mensup bir müstensih tarafından Azerbaycan Türkçesiyle istinsah edildiği düşünülmektedir. Ancak, metin eski Dede Korkut’un dil özelliklerini de içermektedir. Eserin onuncu sayfasında sonradan eklenmiş olan Cild-i Düyyüm-i Kitab-ı Türkmen başlığı, yazmanın Anadolu Türkmenleriyle olan ilişkilerini akla getirmektedir. Türkmen Sahra yazmasında bugün Türkmen edebî dilinde yaygın olarak kullanılan bazı sözcükler dikkat çekmektedir. Bu yazıda, ilgili sözcükler ve yeri geldiğinde de onların türevleri tanıtılacak, farklılık arz eden yapılar incelenecektir. Metinde yer alan ve günümüzde Türkmencede de var olan bazı kavramlar, özellikle de yazmada geçen yad elden Oğuzlara “gelin düşen” kızın yaşmak altından “donguldaması” vb. Oğuzların yaşam tarzını betimler niteliktedir. Bu yaşam tarzı bugün Türkmenler arasında aynı şekilde devam etmektedir. Türkmen gelinleri “donguldamak” yerine “düňňürdemek” sözünü kullanmaktadır. Bu çalışmada ayrıca, yazmada hatalı olarak değerlendirilebilecek kimi sözcükler, deyimler ve Türkçe olmayan bazı cümle yapıları da gözden geçirilecektir.
Keywords : Dede Korkut, Türkmence Sözcükler, Türkmenler, Azerbaycan Türkçesi