TÜRKİYE TÜRKÇESİNDE GENİŞ ZAMAN EKİNİN KURALSIZLIĞI ÜZERİNE

Authors : Yasemin ÇÜRÜK, Hadra Kübra ERKINAY TAMTAMIŞ

Pages : 1142-1163

Doi:10.32321/cutad.1173863

View : 10 | Download : 9

Publication Date : 2022-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkçede geniş zaman ekleri, çok değişim göstermemiş eklerden olup Türkçenin tarihî dönemlerinden günümüze kadar hem işlev hem de biçim olarak korunabilmiştir. Ancak bazı geniş zaman eklerinin eylemlere gelişinde geçmişten günümüze bazı değişimler ve tutarsızlıklara sahip olduğu görülmektedir. Bu tutarsızlıklar çok derin olmasa da birtakım belirsizliklere neden olmaktadır. Bu açıdan, karışıklığı önlemek amacıyla, hangi eylemlere hangi eklerin geldiğine dair dilbilimsel bir çözüm üretmek gerekmektedir. Bu çözüm, eylemlere gelen eklerin geliş nedenlerinin belirlenme çabasıyla mümkün olabilir. Bu çalışmanın amacı bu çözümün ne olduğunu belirlemek üzerinedir. Çalışmada tarama yöntemiyle Türkçe Sözlük’te yer alan tüm eylemler listelenmiş ve eylemlerin aldığı geniş zaman ekleri belirlenmiştir. Tek heceli eylemlerde sonu ‘-l, -n, -r’ akıcı ünsüzlerle biten eylemlerde bir tutarsızlık olduğu tespit edilmiştir. Morfolojik değişimin fonetikle ilgili olduğu görülmüştür. Belirlenmiş bu eylemlerin aldıkları geniş zaman eklerinin belirlenmesiyle anadil konuşuru ile birlikte Türk dili öğretiminde de geniş zaman ekinin kullanımıyla ilgili belirsizlik giderilmiş olacaktır.
Keywords : Geniş Zaman, Ekler, Biçimbilim, Eylemler, Görünüm