YENİ İSTANBUL ULUSLARARASI ÖĞRENCİLER İÇİN TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDAKİ ETKİNLİKLERİN DÜZEYLERE GÖRE İNCELENMESİ

Authors : Olcay Saltik

Pages : 582-593

Doi:10.32321/cutad.1317504

View : 52 | Download : 82

Publication Date : 2023-12-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Ülkemizde çok sayıda yabancı öğrenci bulunmaktadır. Türkiye’ye üniversite okumak için gelen yabancı öğrencilerin bölümlerinde okuyabilmeleri için birçok üniversite için geçerli olan bir yıllık hazırlık eğitimini tamamlayıp Türkçeyi öğrenmeleri gerekmektedir. Bu durum hemen hemen her üniversitenin bünyesinde Türkçe Öğretim Merkezlerinin (TÖMER) açılmasına ve beraberinde dil öğretimin en temel malzemesi olan ders kitaplarının da ayrı bir değer kazanmasına olanak sağlamıştır. Bilindiği gibi ders kitapları her bir beceri alanında içerdiği etkinliklerle öğrencinin hedef dili kazanmasına yardımcı olan temel araçlardır. Belirlenen hedef ve davranışlar ise ders kitaplarında yer alan etkinlikler yoluyla öğrencilere kazandırılmaya çalışılır. Öğrencilere hedef ve davranışları kazandırmanın yolu farklı türde ve yeterli sayıda etkinlikle mümkündür. Dinleme becerisi içerdiği etkinlik türleriyle hedef dilin kazanılmasında önemli bir yer tutmakta ve kendi içinde dinleme öncesi, dinleme anı ve dinleme sonrası olarak üç aşamadan oluşmaktadır. Dinleme öncesi yapılan etkinliklerin temel amacı öğrenciyi fiziksel ve sosyal olarak dinleme sürecine hazırlamaktır. Dinleme anı ise metnin iletilerinin anlamlandırılması ve metne yönelik çıkarımlarda bulunmayı gerektirir. Dinleme sonrası yapılan etkinliklerde ise dinlemenin genel olarak değerlendirilmesinin yapıldığı, anlamın kurgulanıp bir sonuca varıldığı bununla birlikte ana düşüncenin ortaya çıkarıldığı bir süreci içerir. Bu çalışmanın amacı Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde A1-C1 düzey dinleme etkinliklerini incelemektir. Bu amaç doğrultusunda Yeni İstanbul Uluslararası Öğrencileri için Türkçe Ders Kitabının dinleme etkinlikleri; dinleme öncesi, dinleme anı ve dinleme sonrası açısından ele alınmış etkinliklerin türü ve sayısı belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırma nitel bir çalışma olup veri toplama aracı olarak doküman incelemesi tekniğinden yararlanılmıştır. Araştırmada verilerin çözümlenmesinde betimsel çözümleme yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın dokümanlarını A1-C1 düzeyinde Yeni İstanbul Uluslararası Öğrencileri için Türkçe Ders Kitapları oluşturmaktadır. Araştırmanın sonuçlarına göre dinleme becerisine yönelik etkinlikler düzeylere göre farklılıklar göstermektedir. Temel düzeyde ders kitaplarında dinleme becerisine yönelik etkinliklerin orta ve ileri düzeydeki etkinliklerle karşılaştırıldığında oran bakımından geride kaldığı görülmektedir. Yine dinleme metinlerinin dinleme öncesi, dinleme anı ve sonrasına ait ekinliklerin türleri açısından geleneksel bir anlayış ve tekdüze bir yaklaşımla oluşturulduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords : Yabancı Dil Olarak Türkçe, Dinleme, Etkinlik, Ders Kitapları