Tasavvuf-Hadis Bağlantısına Dair Önemli Bir Neşir: Ebu’l-Kasım Abdulkerîm el-Kuşeyrî’nin Emali’si

Authors : Mehmet Sadık Gür

Pages : 173-186

Doi:10.58852/dicd.1526683

View : 130 | Download : 87

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma, önemli bir müessir, muhaddis ve mutasavvıf olan Ebu’l-kâsım Abdülkerim b. Hevâzin el-Kuşeyrî’nin (465/1072) tasavvufi hadis seçkisi olan Emâlî (أمالي أبي القاسم عبد الكريم بن هوازن القشيري) isimli eseri incelemektedir. Horasanlı meşhur sûfî Ebû Abdirrahmân es-Sülemî’nin (412/1021) talebesi ve müridi olan Kuşeyrî, tasavvuf edebiyatının bazı temel kurucu metinlerine imza atmış bir isimdir. Kuşeyrî, meşhur tefsiri Letâʿifu’l-İşârât adlı eserinde hocası Sülemî’nin Hakaʿiku’t-tefsîr isimli eserini örnek almış, ancak daha şümullü bir eser ortaya koyarak sonrasındaki işârî tefsir yazarlarını önemli ölçüde etkilemiştir. Bu makalede, Bilal Orfali ve Francesco Chiabotti’nin Kuşeyrî’nin Emâlî eserine dair tahkik çalışması ve Kuşeyrî’nin hadis seçimi ve yorumlama usulü değerlendirilmiştir. Kuşeyrî, sınırlı bir konu etrafında düzenlediği meclislerin imla yoluyla kayda geçirilmesi sonucu Emâlî/Mecâlis literatürüne önemli bir katkı sağlamıştır. Emâlî türü çalışmalar genellikle hadis ve Arapça’nın sarf, nahiv ve belâgat alanlarında ortaya çıkmakla birlikte akaid ve fıkıh gibi alanlarda da görülmüştür. Ancak Kuşeyrî’nin Emâlîsi, hadis odaklı bir çalışma olarak öne çıkmaktadır ve hadisleri seçme usulüyle dikkat çekmektedir. Klasik kaynaklar ve modern çalışmalar, tasavvufun hadis kültürüyle karşılıklı bir etkileşim içinde olduğunu göstermektedir. Tasavvufun Orta çağ İslam toplumlarındaki rolünün sağlamlaşmasında, hadis kültürüyle olan bu sıkı bağlar büyük bir öneme sahiptir. Tasavvuf ve hadis arasındaki bu etkileşimi daha iyi anlayabilmek için yeni yazma kaynakların bilim dünyasıyla buluşturulması çok önemlidir. Bu makale, tasavvuf ve hadis arasındaki bu bağlantıya ışık tutacak önemli bir belgenin akademik literatüre kazandırılmasını tanıtmayı amaçlamaktadır. Bu çalışma, ele alınan metni analiz etmek ve bağlamını açıklığa kavuşturmak için tanımlayıcı bir yöntem tercih etmektedir.
Keywords : Kuşeyrî, Emali, Hadis, Tasavvuf, Toplumsal Hayat