Insulin hormone: Mechanism and effects on the body and relationship with central nervous system

Authors : Deniz ÜNAL, Adem KARA, Selina AKSAK, B Zuhal ALTUNKAYNAK, Serap YILDIRIM

Pages : 310-315

Doi:10.5798/diclemedj.0921.2012.02.0149

View : 21 | Download : 8

Publication Date : 2012-06-01

Article Type : Review Paper

Abstract :Diabetes Mellitus (DM) dünyadaki en yaygın kronik hastalıklardan biridir. Ya yetersiz insülin salınması ya da insüline karşı oluşan direnç ile karakterizedir. İnsülin pankreasın Langerhans adacıklarındaki beta hücrelerinden salınan ve vücuttaki karbonhidrat metabolizmasının düzenlenmesinde glukagon ile birlikte rol alan bir hormondur. İnsülinin, karbonhidratlar üzerindeki etkileri bağlamında, insülin hemen hemen tüm dokularda (beyin hariç), glikozun hücrelere kolaylaştırılmış difüzyonunu hızlandırmakta ve kan glikoz düzeyini azaltmaya yönelik bir etki oluşturmaktadır. Bir başka ifadeyle insülin kan şeker düzeyinin düzenlenmesinde görev alır. İnsülin sekresyonunun enerji miktarındaki artışla alakalı olduğu bilinmektedir. Hücre içi enzimlerle yakından ilişkili olup, insülinin, glikolitik özelliğe sahip; glukokinaz, pirüvat kinaz, fosfofrukto kinaz ve fruktoz 2,6 bifosfataz üzerinde transkripsiyonu stimüle edici etkisi olduğu, glukoneogenik özellikli fosfofenolpürivat karboksikinaz üzerinde transkripsiyonu inhibe edici etkiye sahip olduğu gösterilmiştir. İnsülinin, karbonhidrat metabolizmasının birincil dengeleyicisi olmasının yanında, karbonhidrat metabolizması ile ilişki içinde bulunan yağ ve protein metabolizmaları üzerinde de önemli etkileri vardır. Diyabetin Merkezi Sinir Sistemi (MSS) üzerindeki etkilerinin temelinde ise iki mekanizmanın önemi üzerinde durulmakta, bunlardan ilkinin metabolik değişiklikler sonucu ortaya çıkan oksidatif stres olduğu, diğerinin ise kalsiyum iyonu metabolizmasında meydana gelen bozukluklardan kaynaklandığı iddia edilmektedir. Bu derlemede insülinin temel etki mekanizmaları, hücresel düzeydeki yansımaları ve MSS ile olan ilişkisi üzerinde durularak detaylı bilgiye ulaşılması amaçlanmıştır.
Keywords : Merkezi sinir sistemi, insülin, diabetes mellitus, karbonhidrat metabolizması