COVİD-19 ve Kanser Yönetimi

Authors : Zuhat URAKÇI, Ziya KALKAN, Senar EBİNÇ

Pages : 55-64

Doi:10.5798/dicletip.1004816

View : 19 | Download : 13

Publication Date : 2021-09-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Coronavirüs hastalığı 2019 (COVID-19) şiddetli akut solunum sendromu coronavirüs 2'nin (SARS-CoV-2) neden olduğu bulaşıcı bir hastalıktır. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Mart 2020’de COVID-19 salgınını küresel bir salgın olarak ilan etmiştir. Kanser hastalığının kendisi ve kanser tedavisinde kullanılan yöntem ve tedavilerin immünsupresyona neden olabilmelerinden dolayı bu hastalarda COVİD-19 hastalığına yakalanma riski artmaktadır. Ayrıca kanser hastalarında normal popülasyona göre COVİD-19’a bağlı mortalite oranları daha yüksektir. COVİD-19 pandemisi sürecinde birçok ülkenin sağlık sisteminde problemler baş göstermiş ve bu problemlerden dolayı çoğu alanda değişiklikler yapılma yoluna gidilmiştir. Bu bağlamda günlük onkolojik pratikte de değişik modifikasyonlar yapılmış, mevcut koşullara adaptasyon sağlanmaya çalışılmıştır. Rutin kanser taramaları geçici olarak durdurulmuş, rutin takiplerde bazı koşullarda takip aralıkları uzatılmıştır. Sağlık sistemlerindeki yüklenmelerden dolayı tanı aşamasında bazı farklılıklar yaşanmıştır. COVİD-19 pandemi sürecinde immünoterapi, hedefe yönelik ilaçlar ve hormonal ilaçlar COVİD-19 bulaş ve mortalite riskini arttırmadığından bu ilaçların kullanımı ile ilgili standart yaklaşımda belirgin bir farklılık görülmemektedir. Bununla birlikte hastane vizitlerini azaltma amacıyla immünoterapi kür aralıklarının uzatılabileceği önerilmiştir. Kemoterapi alan hastalarda immünsupresyon oluşturma ve enfeksiyon riski nedeni ile uluslararası kılavuzlar çerçevesinde bazı değişikliklere gidilmiştir. Küratif yaklaşımlarda ve kemoterapiye iyi yanıt alınabilecek tümörlerin tedavisinde standart yaklaşım önerilirken, metastatik evre palyatif tedavi alan ve kemoterapi etkinliği belirgin olmayan hastalarda hastayla birlikte tedaviye karar verilmesi önerilmiştir. Sağlık otoriteleri aşılama programlarında kanser tanılı hastalara öncelik tanımış, aşının kanser hastalarında COVİD-19 bulaşını önleme ve COVİD-19’a bağlı mortaliteyi azaltmada etkili olduğu gözlenmiştir.
Keywords : Kanser, COVİD 19, Pandemi