Alzheimer Hastalarında Gözlenenİnsomnia Risk Faktörlerinin Değerlendirilmesi

Authors : Zeynep Selcan ŞANLI, Pınar BENGİ BOZ, Ahmet Turan EVLİCE

Pages : 683-691

Doi:10.5798/dicletip.1220943

View : 21 | Download : 14

Publication Date : 2022-12-19

Article Type : Research Paper

Abstract :Giriş: Yaşlı hasta popülasyonu dünya çapında ve ülkemizde hızla artmaktadır. Evde yaşayan 65 yaş üstü yaşlıların neredeyse yarısı uyku bozukluğu çekmektedir. Demansta uyku bozuklukları, uykuya dalmakta veya uykuyu sürdürmekte zorluk, uyku bölünmesi, gezinme ve aşırı gündüz uykululuk gibi sorunlarla birlikte yaygındır. Tedavi edilmeyen uyku bozuklukları, demanslı hastalarda bilişsel ve davranışsal semptomları şiddetlendirebilir ve yatak partnerleri ile aile üyeleri için önemli bir stres kaynağıdır. Ayrıca; uyku bozuklukları tedavi edilmediğinde geceleri yaralanma riskini artırabilir, yaşam kalitesini bozabilir ve bakıcılar için sosyal ve ekonomik yükleri hızlandırabilir. Bu çalışmada Alzheimer hastalığı insert ignore into journalissuearticles values(AD); tanılı olgularda insomnianın hangi etkenlere bağlı olduğunun belirlenmesi amaçlanmıştır. Yöntemler: Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesiinsert ignore into journalissuearticles values(ÇÜTF); Anabilim dalı demans polikliniğinde takipli Alzheimer hastalığı tanılı 170 hasta çalışmaya dahil edildi. Olguların demografik verileri, komorbiditeleri, laboratuar bulguları dökümante edildi. Ayrıca tüm olgulara Minimental durum testi insert ignore into journalissuearticles values(MMSE); uygulandı. İnsomnia tanısı InternationalClassificationof SleepDisorders-ThirdEditioninsert ignore into journalissuearticles values(ICSD-3); tanı kriterlerine göre konuldu. Tüm sonuçlar gruplar arasında karşılaştırıldı. Verilerin istatistiksel analizi için SPSS programı 20.0 sürümü kullanıldı, p<0.05 istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi. Bulgular: Gruplar demografik veriler açısından karşılaştırıldığında yaş, cinsiyet ve MMSE düzeyleri arasında anlamlı farklılık gözlenmedi. Ancak insomniak olguların eğitim düzeylerinin daha düşük olduğu gözlendiinsert ignore into journalissuearticles values(p=0,003);. Komorbiditeler değerlendirildiğinde hipertansiyon insert ignore into journalissuearticles values(HT);, diyabetesmellitus insert ignore into journalissuearticles values(DM);,koroner arter hastalığı insert ignore into journalissuearticles values(KAH);, guatr öyküsü açısından gruplar arasında anlamlı farklılık gözlenmedi. Serebrovasküler olay insert ignore into journalissuearticles values(SVO); öyküsü insert ignore into journalissuearticles values(p=0,023);, hiperlipidemi insert ignore into journalissuearticles values(HL); insert ignore into journalissuearticles values(p=0,001);, polifarmasi insert ignore into journalissuearticles values(p<0,001); insomniak olgularda daha sık gözlendi. Laboratuar bulguları karşılaştırıldığında ise her iki grup arasında anlamlı farklılık gözlenmedi. Sonuç: Bu çalışmada demans hastalarında eğitim düzeyi düşüklüğü, SVO öyküsü ve polifarmasinininsomniayı tetiklediği, ayrıca insomnianın da hiperlipidemiye neden olarak tekrarlayan SVO’lara neden olabildiği saptandı. Literatürün aksine demans hastalarında insomnianın serum vitamin düzeyleri ile ilişkisi olmadığı gösterildi.
Keywords : Uyku bozuklukları, demans, insomnia