LOBBYING ACTIVITIES OF INTEREST GROUPS DURING THE EU MEMBERSHIP PROCESS OF TURKEY

Authors : Şükrü Alper YURTTAŞ

Pages : 149-177

View : 17 | Download : 12

Publication Date : 2022-11-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Üye devletlerden Avrupa Birliği kurumlarına yetki aktarımındaki artışla birlikte, çıkar gruplarının Birlik kurumlarını hedef alan lobi faaliyetlerinde artış görülmektedir. Birçok farklı çıkar grubu bu süreçte Birlik düzeyinde lobi faaliyetleri yürütmektedir. Bu çalışmanın amacı, AB adayı bir ülke olarak Türkiye’den siyasi ve ekonomik çıkar gruplarının yürüttükleri lobi faaliyetlerini ve bu faaliyetlerin hangi şartlar altında etkin olabildiğini yansıtmaktır. Çalışma kapsamında, adaylık süreci 20 yılı aşan ve bu yönüyle diğer aday ülkelerden ayrışan Türkiye’den iki siyasi ve dört iktisadi kuruluşun 1999-2021 arasında yürüttükleri lobi faaliyetleri mercek altına alınmıştır. Araştırma yöntemi açısından kalitatif ve kantitatif araçlardan birlikte faydalanılarak, çalışmada iki aşamalı bir yaklaşım benimsenmiştir. Birinci aşamada, incelenen kurumların AB katılım sürecine ilişkin genel tutumlarının ve hangi konu başlıklarına daha fazla önem verdiklerinin belirlenmesi için yazılı belgeler incelenmiştir. Söz konusu belgeler; sivil toplum kuruluşları için dönemsel faaliyet raporlarını, tematik raporları, basın bültenlerini, kurum temsilcilerinin açıklamalarını, siyasi partiler içinse parti programlarını, seçim bildirgelerini, parti liderlerinin ya da temsilcilerinin açıklamalarını ve TBMM tutanaklarını kapsamaktadır. Bunların yanı sıra, yapılan basın taramasıyla kurumların çalışmalarına ilişkin basında yer alan haberler de incelenmiştir. Bu belgelerin incelenmesinin ardından, ikinci aşamada ise tüm kurumlara yönelik yarı yapılandırılmış soru formları hazırlanmış ve incelenen kurumların AB temsilcileriyle, bu kruumların yürüttüğü lobi çalışmalarının muhatabı olan AB karar alıcılarıyla ve diğer uzmanlar olarak adlandırdığımız, AB’de lobicilik konusundaki uzmanlarla yapılan derinlemesine mülakatlarda bu sorulara yanıt aranmıştır. Araştırmanın bulgularına göre, odaklanılan grupların lobi faaliyetlerinin AB-Türkiye ilişkilerindeki iniş çıkışlardan önemli ölçüde etkilendikleri görülmüştür. Bunun yanında, Türkiye’nin üyelik sürecine dair çalışmalar yerine kendi çalışma alanlarına odaklanan, bu alanlarda siyasi değil teknik düzeyde lobi faaliyetleri yürüten ve özellikle ulusüstü çatı kuruluşlarla güçlü ilişkiler geliştiren gruplar, AB-Türkiye ilişkilerindeki dalgalanmalardan daha az etkilenmektedir. Diğer taraftan, çalışmadan incelenen farklı türde gruplar arasında tipolojik bir ayrıma gidilmiş ve iktisadi çıkar gruplarının siyasi gruplara nazaran Birlik düzeyinde daha etkin lobi faaliyetleri yürüttüğü görülmüştür.
Keywords : Avrupa Birliği, çıkar temsili, lobicilik, çıkar grupları