El-Cezerî ile ilgili yapılan çalışmaların değerlendirilmesi

Authors : Yusuf KORKUTATA, Z Fuat TOPRAK

Pages : 37-49

View : 15 | Download : 8

Publication Date : 2013-06-01

Article Type : Other Papers

Abstract :Bedi’ûz-Zaman Ebû’l İzz El Cezerî; M. 1153-1233 (548-630) yılları arasında yukarı Mezopotamya’nın Cezire (Cizre) bölgesinde Diyarbakır Sultanı emrinde yaşamış, su robotları ve mekanik parçalarla çalışan başka makineler tasarlamış ve bunları günlük hayata geçirmiş dâhi bir bilim insanıdır. El-Cezeri üzerine uluslararası düzeyde çok sayıda çalışma yapılmış ise de aynı şey ulusal düzeyde yapılan çalışmalar için söylenememektedir. Nitekim ulusal düzeyde El-Cezerî’ye ilişkin çok sınırlı sayıda bilimsel çalışmaya ulaşılabilmiştir. El-Cezerî ile ilgili mevcut literatürde yer alan bilgilerin bir kısmı tekrar niteliğinde olup sağlıklı sayılamayacak referanslardan oluşmaktadır. Birbirini yalanlayan bilgilere de bu referanslarda yer yer rastlanmaktadır. Bu nedenle konuya ilişkin literatür üzerinde bir değerlendirme yapmak büyük bir gerekliliktir. Bu çalışmada; El-Cezeri üzerinde yapılan çalışmalar özetlenmiş, tartışılmış ve genel bir değerlendirilmesi yapılmıştır. Böylece bu dahi bilim insanı daha doğru bir şekilde sonraki nesillere aktarılmış olacak ve hakkındaki bilgiler daha doğru ve güvenilir şekilde literatüre kazandırılmış olacaktır.
Keywords : El Cezeri, Ebül İzz, Sibernetik, Robotik, Otomat, Su Saatleri