Silopi Harbul açık işletmesi delme-patlatma çalışmaları incelemesi

Authors : Suud AGİTOĞLU, Nuray ALPASLAN, Mustafa AYHAN

Pages : 295-307

Doi:10.24012/dumf.624367

View : 18 | Download : 10

Publication Date : 2020-03-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Açık işletme maden sahasında delme-patlatma çalışmaları dekapaj işinin en önemli ayağını oluşturmaktadır. Bu çalışmada Silopi Harbul açık işletmesinde yapılan delme – patlatma çalışmaları yerinde gözlemlenmiş ve patlatma parametreleri tespit edilmiştir. Teorik yaklaşımlardan yaralanılarak ön tasarımlar hazırlanmış ve sahada uygulanmaya başlanmıştır. Uygulanan paternler yerinde takip edilerek sonuçlar kayıt altına alınmıştır. Bu sonuçlar üzerinde hacimsel verim yorumlanmış, özgül şarj oranları karşılaştırılmıştır. Patlatma sonucu oluşan dekapaj yığınını temsil edebilecek fotoğraflar alınmış ve görüntü boyut analiz programı Split Desktop 4.0 ile boyut analizi yapılmıştır. Boyut analizinden elde edilen sonuçlar, formasyon bazında karşılaştırılmıştır. Çalışma sahasında kurulu bulunan Şev izleme istasyonu IBIS Radar sistemi kullanılarak izleme alanında gerçekleştirilen deneme atımlarının atım saatlerinde şev stabilitesi üzerinde hareket etkisi araştırılmıştır. Dekapaj çalışmalarının yapıldığı Gercüş, Midyat ve Cudi jeolojik formasyonlarındaki patlatmalar hacimsel verim açısından, özgül şarj değerleri karşılaştırılmıştır. Cudi formasyonunda 110 mm delik çapının, Gercüş ve Midyat formasyonunda 160 mm delik çapının daha verimli olduğu tespit edilmiştir. Boyut analizi bakımında uygulanan deneme atımların tümünde sonuçlar 0-635 mm boyut aralığının ve saha yükleme–taşıma ekipmanları tarafından yüklenebilir olduğu gözlenmiştir. Cudi formasyonunda yapılan atımlar için alınan IBIS anlık şev izleme istasyonu verilerinin incelemesinde 6 saatlik yer değiştirmenin -1,4 mm ile -0,15 mm aralığında olduğu ve patlatmasız zaman dilimleri ortalamasına yakın bir değerde olduğu tespit edilmiştir. Özellikle Cudi formasyonunda uygulanan delme patlatma faaliyetlerinin şevlerin stabilitesini olumsuz yönde önemli ölçüde etkilemediği sonucuna varılmıştır.  
Keywords : Asfaltit kömürü, Boyut analizi, delme, hacimsel verim, harbul filonu, patlatma, silopi