DİN-DEVLET İLİŞKİLERİ BAĞLAMINDA: OSMANLI SÜNNÎLİĞİNİN ŞEKİLLENME VE KURUMSALLAŞMA SÜRECİNİN FİKRÎ ARKA PLANI

Authors : Abdullah EKİNCİ, Serkan ŞENEL

Pages : 946-972

View : 14 | Download : 8

Publication Date : 2023-03-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma Osmanlı Devleti’nin dini düşünce yapısının tarihsel açıdan şekillenme ve kurumsallaşma evrelerinin Sünnîlik ekseninde nasıl şekillendiğini arka planıyla birlikte incelemeyi amaçlamaktadır. Bahse konu olan birçok araştırmacının tezi, kuruluş döneminde devralınan ve sonrasında şekillenen Sünnî devlet aklının belli bir ahenge sahip olup olmadığı hususunda çeşitli argümanlar ortaya koymaktadır. Araştırmamızda bu iddiaları da konu olarak ehl-i sünnet kavramı özelinde Osmanlı Sünnîliğinin Gazzâli ve İbn Arabî düşüncesinin etkisi ile nasıl şekillendiği ve bunun devlet yönetme pratiğine nasıl etki ettiği tartışılmaktadır. Bilhassa Safevîlerden sonra şekillenen ve genişleyen, Osmanlı “öteki” söylemi, İslâmın hamilik rolüne girişme ve evrensel İmparatorluk iddiası, dini düşünce yapısı etrafında şekillenmiştir. Çalışmamızda olgusal bakış açısı üzerinden söz konusu sürecin izleri takip edilerek devralınan ve gelinen noktada kemikleşen Osmanlı Sünnî devlet aklının dinamiklerini etkileyen tarihsel aşamalar irdelenmektedir.
Keywords : Osmanlı, Sünnîlik, Şiîlik, Din, Devlet