KÜRESELLEŞME VE İMTİYAZ SÖZLEŞMELERİNDE ULUSLARARASI TAHKİM

Authors : Kadir Can Özel

Pages : 45-75

Doi:10.15182/diclesosbed.1355669

View : 173 | Download : 254

Publication Date : 2024-07-04

Article Type : Research Paper

Abstract :13 Ağustos 1999 tarihli Anayasa değişikliği ülkemiz idare hukukunda önemli değişikliklere neden olmuştur. Anayasa’nın 47. maddesinde, 125. maddesinde ve 155. maddesinde yapılan değişiklikler buna örnek gösterilebilir. 47. maddede yapılan değişiklikle, kanun koyucuya idarenin imzaladığı sözleşmelerin niteliğini belirleme yetkisi tanınmıştır. 125. maddede yapılan değişiklikle, kamu hizmetleriyle ilgili imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğacak uyuşmazlıklar için ulusal ve uluslararası tahkimin önü anayasal kurguda açılmıştır. 155. maddede yapılan değişiklikle, Danıştay’ın imtiyaz şartlaşma ve sözleşmeleri hakkında yaptığı ‘inceleme’ görevi ‘düşünce bildirme’ görevine dönüştürülmüş ve imtiyaz sözleşmeleri üzerindeki denetimi azaltılmıştır. Böylelikle imtiyaz sözleşmeleri bağlamında Türk (idari) yargısının ve Türk (idare) hukukunun uygulama alanının daralması gündeme gelmektedir. Ayrıca devletin egemenliğinden kaynaklanan yargılama yetkisinin uluslararası tahkim yargılamasına terk edilmesiyle egemenlik, kamu düzeni, kamu yararı kavramlarında zedelenmeler ortaya çıkabilecektir. Sayılan sebeplerle çalışmamızda imtiyaz sözleşmelerinde uluslararası tahkim, küreselleşme bağlamında yabancı yatırımların teşvikine katkı sunan ancak küresel sermayenin faaliyetlerini ve yatırımlarını -çoğunlukla ulusötesi şirketler aracılığıyla- dilediği gibi bir hukuksal zeminde yapmasına olanak tanıyan bir uyuşmazlık çözüm yöntemi olarak ele alınmıştır.
Keywords : Sermaye, Sermayenin Küreselleşmesi, İmtiyaz Sözleşmeleri, Uluslararası Tahkim, Egemenlik