Morkaraman Koyunlarında Erkek Eklenti Genital Bezleri Üzerinde Morfolojik ve Histolojik Araştırmalar

Authors : İsmail Şah HAREM, İsmail DEMİRCİOĞLU, Bestami YILMAZ

Pages : 83-87

View : 20 | Download : 11

Publication Date : 2019-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Morkaraman koyunu Türkiye’nin yerli koyun ırklarındandır. Bu çalışmada, Morkaraman koyunların erkek eklenti genital bezlerinin (glandulae genitales accessoriae) anatomik özellikleri makroskopik ve histolojik yöntemlerle analiz edildi. Çalışmada 36.1 ± 1.7 kg ağırlığında, 1.5-2 yaşlarında, 10 adet erkek morkaraman koyunlarına ait glandulae genitales accessoriae kullanıldı. Kesim sonrası eklenti üreme bezleri (ampulla ductus deferentis, glandula vesicularis, prostata ve glandula bulbourethralis) toplandı. Bezlerin uzunluk ve genişlikleri dijital caliper ile ölçüldü. Histolojik incelemeler için rutin histolojik aşamalardan geçirilen doku örneklerinden 6-7 µm kalınlığında kesitler alındı. Alınan histolojik kesitler Mallory’nin üçlü boyama tekniği ile boyandı. Boyanan preparatlar Olympus DP71 marka araştırma mikroskobunda incelendi. Yapılan morfometrik incelemelerde ampulla ductus deferentis’in, ductus deferens’in son bölümünün yapmış olduğu bir genişlemeden ibaret olduğu, glandula (gl.) vesicularis’in, collum vesica urinaria'nın caudal’inde, pelvik urethra'nın başlangıç bölümünün dorso-lateralinde yerleştiği gözlendi. Prostata bezinin sadece pars disseminata’dan oluştuğu, pelvik urethra’nın duvarı içerisinde yayılmış olarak bulunduğu tespit edildi. Glandula bulbourethralis’in ise pelvik urethra'nın son kısmı üzerinde yerleşen bir çift oval yapı olarak bulunduğu belirlendi.   Histolojik incelemelerde gl. vesicularis’in çok sayıda dallanma gösteren tubulo-alveolar karakterde bezlerden oluştuğu gözlendi. Ampulla ductus deferentis’in tunica (t). mucosa’sı yalancı çok katlı prizmatik epitel yapısındaydı. Prostata’ın urethra’nın propriyası içinde bulunduğu, tek katlı prizmatik epitelden oluşan tubuloalveolar bez yapısında bulunduğu gözlendi. Glandula bulbourethralis’in ise t. mucosa, t. muscularis ve t. adventitia katmanlarından oluştuğu belirlendi. Beze ait tek bir akıtıcı kanal tespit edildi. Tunica serosa iç bölgelere girerek organı lop ve lopçuklara ayırıyordu. Lamina propriyada bol miktarda elastik iplik yanında çok sayıda seröz karakterde bez tespit edildi. Sonuç olarak; morkaraman koyunlarda erkek eklenti genital bezlerin histolojik ve anatomik özellikleri bazı yapısal farklılıklar gösterse de genel olarak diğer türlerde bildirilen özelliklerle benzerlik gösterdiği sonucuna varıldı.
Keywords : Anatomi, bulboüretral bezler, histoloji, morkaraman koyun, prostat