ALTULA FEATURES OF ACTIONS IN TURKISH AND THEIR TRANSFER INTO THE TURKISH EDUCATION ENVIRONMENT

Authors : Ekin ŞEN, Serkan TURAN

Pages : 7-36

Doi:10.1501/Dilder_0000000177

View : 22 | Download : 13

Publication Date : 2012-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmanın amacı, Türk Dil Kurumu resmi internet sitesinde yer alan GüncelTürkçe Sözlükteki ‘’A’’ harfi başlığı altında bulunan eylemlerin altulam özelliklerini belirlemek ve bu özelliklerin Türkçe sözlüklerde yer almasına yönelik bir önerisunmaktır. Eylemlerin Rol Kuramı (Theta Theory) (Chomsky, 1981) başlığı altındaincelenen ulamlama (categorization) ve altulamlama (subcategorization) özellikleri çalışmamızın temelini oluşturmaktadır. Çalışmamızın inceleme nesnesi olanTürkçe eylemler, Dokuz Eylül Üniversitesi Doğal Dil İşlemleme Grubu tarafındaninternet ortamındaki Türk Dil Kurumu Güncel Sözlük kullanılarak oluşturulan veritabanından otomatik olarak seçilmiştir. Süre ve yer kısıtlılığından ötürü bu çalışmada ‘’A’’ harfi başlığı altında yer alan eylemlerden yalnızca tek sözcüklü eylemler incelenmiş; bu bağlamda bu harf altında yer alıp tek sözcükten oluşan 414 farklı eylem ve bu eylemlerin 838 adet alt ve yananlamları incelemeye dahil edilmiştir.Bu çalışmadaki incelemenin sonucunda, eylemlerin farklı anlamlarında farklıaltulam kümeleri belirlenmiştir. Sözgelimi, eylemin bir anlamı yalnızca x ve y üyelerini barındırırken, başka bir anlamı ise x, y ve z üyelerini barındırabilmekte ve bu eylemler farklı anlamlarda farklı durum belirleyicileri ile belirtilebilmektedir. Bu çalışmada, incelenen eylemlerin yalnızca biçimsözdizimsel özelliklerininele alındığı göz önünde bulundurulduğunda, ileriki çalışmalarda, sözlükteki tümeylemlerin hem yapısal hem de edici, deneyimci, konu, hedef, etkilenen, kaynak vb.gibi anlamsal özellikleri de ele alınarak altulam incelemelerinin yapılması ve sonrasında elde edilen bu bilgilerin Türkçe sözlüklere bütüncül bir biçimde aktarılmasıönerilmektedir
Keywords : Güncel Türkçe Sözlük, Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Ulamlama, Altulamlama, Rol Kuramı