CYLIC LINEARIZATION AND TURKISH SAMPLE

Authors : Murat ÖZGEN

Pages : 37-50

Doi:10.1501/Dilder_0000000178

View : 16 | Download : 16

Publication Date : 2012-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Son dönemde Kayne (1994) Çizgisel Örtüşme Beliti (Linear Correspondence Axiom)yaklaşımından başlayarak Uriagereka (1999), Chomsky (1995; 2000; 2001; 2004;2008) ve özellikle Fox ve Pesetsky (2005a) gibi çalışmalarla çizgiselleştirme veçizgisel bağımlılık ilişkileri kuramın içinde önemli bir yer tutmaya başlamıştır.Çizgiselleştirme (Linearization) en somut biçimiyle, iki boyutlu bir nesneyi ya dayapıyı tek boyutlu bir düzlem biçimine getirmek biçiminde tanımlanabilir. Sözdizimselöbekler iki boyutlu yapılanmalardır ve bu öbekler içerisindeki dilsel birimler (istersözlüksel, ister işlevsel olsun) kızkardeşlik ve dallandırma ilişkileri içerisindedir. Birbaşka deyişle, öbekler hem derinliğe hem de genişliğe sahiptir (Hornstein, Nunes veGrohmann, 2005: 219). Bu durumda, çizgiselleştirme, sözdizimsel öbekleri SES(PHON) ile etkileşim halinde olan Sesletimsel-Algısal (S-A) (Articulatory-PerceptualA-P) dizgenin güdümüne sokma işidir. Sözgelimi şu örneğe göz atalım:(1) a. [TümÖ [ZÖ Özne [eÖ [EÖ Nesne Eylem] e] Z ] Tüm]b. (ÖzneФ) (NesneФ EylemФ)İki boyutlu ve aşamalı sözdizimsel öbeklemeden farklı olarak çizgiselleştirmedağıtım ile beraber SES’e tek boyutlu ve etiketsiz (label-free) ses-öbekleri göndermektedir. Evre Kuramı çerçevesinde yapılan bu basit çizgiselleştirme ‘b’de yer alanses-öbeklerini öngörmektedir.Bu bağlamda önerilen ve sözdizim-SB eşleştirmesi (syntax-PF mapping) içerençizgiselleştirme yaklaşımları Türkçe örnekleminde daha önce hiç tartışılmamıştır.Bu çalışmanın amacı, alanyazında sözü edilen bu yaklaşımlardan yeniden-kurmatemelli (resetting-based) Döngüsel Çizgiselleştirme yaklaşımının (Fox ve Pesetsky,2005a) işleyiş biçimlerini ve kullandığı düzenekleri gözden geçirip Türkçe örneklemi bağlamında tartışmaktır. Bu bağlamda, bu yaklaşımın çizgiselleştirme bağlamında sunduğu algoritmanın ne olduğu; Türkçe örnekleminde bu algoritmanın nasıltartışılabileceği ve gözlemlenen sorunların ne olduğu sorularına yanıt aranacaktır.Ön gözlemler, Döngüsel Çizgiselleştirme yaklaşımı çerçevesinde uygulanançizgiselleştirme algoritmasının Türkçe örnekleminde çelişkili veriler sunduğunu vebu bağlamda, alanyazında önerilen diğer çizgiselleştirme yaklaşımları da gözönünde bulundurularak Türkçe örnekleminde ortaya çıkan sorunları da ele alacakbiçimde yeni bir çizgiselleştirme yaklaşımının önerilmesi gerektiğini göstermektedir
Keywords : Çizgiselleştirme, evre kuramı, sözdizim sesbilim arakesiti, sesöbekleri