Dil Dizgesinde Eşdizimlilik: Öğretim Odaklı Dilbilimsel Betimleme Örneği

Authors : Olena KOZAN

Pages : 251-266

Doi:10.31464/jlere.570068

View : 24 | Download : 13

Publication Date : 2019-10-20

Article Type : Research Paper

Abstract :ÖZ: Bu çalışmada eşdizimlilik kavramı yabancı dil ve çeviri öğretimi açısından ele alınmıştır. Çalışmada Türkiye’de yapılan araştırmalarda eşdizimliliğin biçimsel bir olgu olarak ele alındığına dair bir tespit yapılmıştır. Bazı araştırmalarda eşdizimliliğin metin içindeki kavramlar arasındaki ilişkiler olarak değerlendirildiği belirlenmiştir. Bu yaklaşımlarda konuşmacının zihinsel sözlüğündeki anlamların dil dizgesindeki biçimlere dönüştürülmesi ile ilgili bilgilere yer verilmediği için yaklaşımların yabancı dil ve çeviri öğretimi açısından verimli olmadığı ileri sürülmüştür. Çalışmada İ. Melçuk tarafından geliştirilen ve sözcüksel işlev olarak bilinen üstdil kategorileri ile anlamların sözcükselleştirilmesini betimleyen  yakalaşımdan yola çıkarak eşdizimliliğe yönelik bir betimleme örneği sunulmuştur. Betimlemede Rusçada “конфликт” (çatışma, anlaşmazlık, kavga vs.) birimi ile sözcükselleştirilen olgu ele alınmıştır. Eşdizimlilere yönelik karşılaştırmalı dilbilimsel betimlemelerin yabancı dil ve çeviri öğretim uygulamalarına dahil edilmesinin, öğrencinin eşdizimlilere yönelik farkındalığını arttıracağı vurgulanmıştır. Anahtar sözcükler : eşdizimlilik, yabancı dil, çeviri, Melçuk, Rusça
Keywords : eşdizimlilik, yabancı dil, çeviri, Melçuk, Rusça