Metaphor Processing in Turkish: An Eye-movement Study

Authors : Elif ARICA AKKÖK, İpek Pınar BEKAR UZUN

Pages : 105-124

View : 16 | Download : 12

Publication Date : 2018-01-01

Article Type : Research Paper

Abstract :İnsanın bilişsel sisteminin doğal bir ürünü olduğu kabul edilen metaforların işlemlenmesine ilişkin çalışmaların bir kısmı, metaforların süreç-dışında, bir kısmı da süreç-içinde nasıl işlemlendiğine odaklanmaktadır. Sessiz okuma sırasında davranışsal tepkilerin ölçüldüğü süreç-içi araştırmalar, kendi hızında okuma, göz izleme, beyin görüntüleme gibi farklı yöntemleri temel almaktadır. Bu araştırmada, sessiz okuma sırasında öntürsel ve öntürden uzak kavramlarla, farklı bilinirlik düzeylerindeki metaforların işlemlenmesi ele alınacaktır. Araştırmada, sessiz okuma sırasında öntürsel ve öntürden uzak kavramlara ve bilinirlik düzeyi yüksek olan ve olmayan metaforlara yönelik davranışsal tepkilerin sınanması amaçlanmaktadır. Bu çerçevede araştırmada, Türkçede sessiz okuma sırasında (a) öntürü temsil eden kavramların işlemlenmesi, (b) öntürden uzak kavramların işlemlenmesi, (c) bilinirlik düzeyi yüksek olan metaforların işlemlenmesi, (d) bilinirlik düzeyi düşük olan metaforların işlemlenmesi süreçlerinde göz izleme yöntemiyle ölçülen davranışsal tepkilerin neler olduğu sorularına yanıt aranmıştır. Araştırmada farklı katılımcılardan oluşan toplam üç deney gerçekleştirilmiştir. SMI RED 500 Hz göz izleme sistemiyle uygulanan deneylere hazırlayıcı olması amacıyla uygulanan davranışsal deneylerin de bulgularının tartışıldığı bu araştırmada, öntürden uzak kavramların öntürü temsil eden kavramlardan, bilinirlik düzeyi düşük olan metaforların bilinirlik düzeyi yüksek olan metaforlardan daha uzun sürede işlemlendiği sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords : metafor, göz izleme, sabitleme, sessiz okuma, öntür, çevresel