Hastanede yatan hastaların uyku kalitesi ve uyku durumlarını etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi

Authors : Ahsen ŞİRİN, Sibel YÜKSEL DENİZ

Pages : 148-155

View : 22 | Download : 12

Publication Date : 2021-08-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Uyku insan yaşamında yeme, nefes alma, boşaltım kadar önemli bir fizyolojik gereksinimdir. Dolayısıyla uyku kalitesi bireyin iyilik halini, işlevsel durumunu ve yaşam kalitesini doğrudan etkileyen bir faktördür. Bu araştırma, hastanede yatan hastaların uyku kalitesi ve uyku durumlarını etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi amacı ile tanımlayıcı-kesitsel olarak planlanmıştır. Araştırma İstanbul ilinde bir vakıf üniversitesinin iki hastanesinde yatan, yatışının en az birinci haftasını doldurmuş̧ 100 hasta üzerinde gerçekleştirilmiştir. Veri toplama araçları olarak “Tanımlayıcı Özellikler Soru Formu”, “Uyumayı Etkileyen Faktörler Formu (UEFF)” ve “Pittsburg Uyku Kalitesi İndeksi” (PUKİ) kullanılmıştır. Araştırma öncesinde gerekli kurum izni ve etik kurul onayı alınmıştır. Verilerin istatiksel analizi SPSS programı kullanılarak gerçekleştirilmiş olup, analizleri sayı-yüzde, Mann-Whitney-U testi, Kruskal Wallis ve Spearman’s korelasyon ile yapılmıştır. Araştırmaya katılan hastaların yaş ortalaması 54,18±14,181, UEFF puan ortalaması 84,27±16,047 olarak saptanmıştır. Hastaların %91’inin hastaneye yattıktan sonra uyku düzeninde değişiklik olduğu, %82 ‘sinin hastanedeki gürültü nedeniyle uyku düzenlerinin etkilendiği ve en önemli gürültü nedeninin diğer hasta ve refakatçilerin sesi (%30) olduğu belirlenmiştir. Araştırmaya katılan hastaların %22’si uykularını çok kötü olarak nitelendirmişlerdir. Tüm yaş gruplarında PUKİ puan ortalaması beşten büyük olarak saptanmıştır. Uyku kalitesi iyi olan hastaların Pittsburg Uyku Kalitesi İndeksi puanları hastalık öncesi ve sonrasına göre karşılaştırıldığında aralarında istatiksel olarak anlamlı fark olduğu görülmüştür(p<0,001). Hastanede yatan hastaların gürültü nedeniyle uyku süreçlerinin olumsuz etkilendiği ve hastaların uyku kalitesinin ciddi oranda bozulduğu saptanmıştır. Çalışma sonucunda elde edilen bulgular doğrultusunda; hastanede yatan hastaların periyodik olarak uyku kalitelerinin değerlendirilmesi ve bu doğrultuda kurumsal düzenlemelerin yapılması, hastanede uyku kalitesini bozan faktörlerin azaltılması ya da yok edilmesi ve uyku kalitesini arttırmaya yönelik hemşirelik girişimleri planlanmalıdır.
Keywords : Uyku, uyku kalitesi, hastanede yatma, uyku bozuklukları, uykuyu etkileyen faktörler, hemşirelik