Patronun Hüsn-i Nazarından Mahrum Sürgünde Bir Şâir: Kalkandelenli Mu‘îdî

Authors : Gülçin TANRIBUYURDU

Pages : 125-140

Doi:10.15247/dev.204

View : 13 | Download : 9

Publication Date : 2014-12-01

Article Type : Book Review

Abstract :Siyasi ve sosyal açıdan Osmanlı Devleti’nin en parlak dönemi olarak tarihe kaydedilen 16. asır, Klasik Türk edebiyatının da altın çağını yaşadığı bir devir olmuştur. Asrın hükümdarlarından Kanuni Sultan Süleyman dönemi ile en ihtişamlı yıllarını süren imparatorlukta, sosyo-ekonomik refaha paralel olarak kültürel faaliyetler de artmış devlet yöneticileri sanata ve edebiyata gereken ilgiyi göstererek sanatçıları desteklemiş ve himaye etmişlerdir. Kalkandelenli Mu‘îdî, bu asrın ikinci yarısında yetişmiş kudretli ve üretken bir şâirdir. O’nun şâir kimliği, dönemin şâirler mektebi niteliğindeki İstanbul’da şekillenmiş olmasına rağmen, Dersaâdet’ten zorunlu ayrılışına neden olan Rodos Adası’na sürgünü ve Hac yolculuğu sırasında Halep ve Mısır’da geçirdiği gurbet yılları lâyık olduğu ve arzuladığı itibarı görememesine neden olmuştur. Yaşadığı sürece sözü edilen gurbet acısını içinde taşıyan şâirin, şiirlerine damgasını vuran tema da bu olmuştur. İstanbul’dan ayrı, taşrada yaşam ve var olma mücadelesini sürdüren şâir, mutlak otoritenin yani patronun iltifatından da mahrum kalmıştır. Bu çalışmada Kalkandelenli Mu‘îdî’nin bizzat kendi şiirlerinin şekillendirdiği yaşam öyküsünden yola çıkılarak sürgün yıllarında gurbet sancısı çeken gözden düşmüş bir şâirin tercüme-i hali şâir-patron ilişkisi bağlamında ele alınacak ve değerlendirilecektir.
Keywords : Patronaj, hâmi, sürgün, gurbet, Kalkandelenli Muîdî