Bir Eskatoloji Miti olan Tufandan Klasik Türk Şiirinde Şarap Metaforuna

Authors : M Esat HARMANCI

Pages : 57-68

Doi:10.15247/dev.79

View : 20 | Download : 7

Publication Date : 2011-12-01

Article Type : Book Review

Abstract :İslam kültür dairesinde şekillenen klasik Türk edebiyatı, bir kültür ürünü olması hasebiyle, bu coğrafyaya etki eden tüm kültürel katmanlardan da nasibini almıştır. Özellikle Orta Doğu ve Anadolu coğrafyasının dinler ve medeniyetler odağı olması bakımından, henüz adı konulmamış pek çok mit ve ritüelin İslam kültüründe hayatını sürdürdüğünü söyleyebiliriz. Bir eskatoloji öğesi olan Nuh ve onun gemisi etrafında anlatılagelen kıssalar, değişen din ve kültür şartlarında da mitolojik anlamını korumayı sürdürmüştür. Adına, israiliyat ya da efsane deyip geçemeyeceğimiz önemli ve bir o kadar hassas olan bu etkileşim, evrensel mitoloji okulunun kılavuzluğunda da birtakım anlamlar ifade etmektedir. İslam dininde yasaklanmış bir içecek olan şarap ile bir peygamber olan Nuh’un yan yana getirilmiş olması, bugün için hoş karşılanmasa da klasik Türk edebiyatında, şarabın keyfiyeti, kadehin icadı ve şekli çevresinde tufan ve Nuh’un gemisi bağlamında zengin bir alegori oluşmuştur. Bu makalede, İslami kültür coğrafyasında hayat bulmuş ve türlü yolculuklar sonucu bu kültürle tanışmış olan tufanla ilgili anlatının, klasik Türk edebiyatında şarap bağlamında ele alınışı üzerinde durulacaktır.
Keywords : Eskatoloji, Nuh, tufan, şarap, klasik Türk şiiri