BAYKARA MECLİSİ’NDEN YANSIMALAR -İlmî ve Edebî Meclisler-Tarihî Olaylar-Hikâyeler 5-

Authors : Ahmet KARTAL

Pages : 575-617

View : 18 | Download : 20

Publication Date : 2020-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Zeynüddîn-i Vâsıfî tarafından Farsça olarak kaleme alınan Bedâyi’u’l-vekâyi’, özellikle Türk kültür ve sosyal hayatına dair ihtiva ettiği geniş ve önemli bilgiler vesilesiyle dikkat çekmektedir. Bu çalışmada, Bedâyi’u’l-vekâyi’de yer alan ve Türkistân coğrafyasındaki Türk kültür hayatına ışık tutup günümüze aktaran dört bölümün tercümesine yer verilecektir. Bunlardan birincisi, Mevlânâ Hacı-i Tebrîzî’nin durumu, onun etrafında gelişen bazı olayları ve yapılan ilmî münazarayı; ikincisi Şeyhülislam Hâce Hâşimî’nin Esfîdmûn köyünde tertip ettiği mecliste istek üzerine yazılan üç tane gazel-i tabl-i bâz ile Vâsıfî’nin, kendisine hissettirilmeden irticalen üç değişik konuda inşa yazması için sınava tabi tutulmasını; üçüncüsü Kâtibî-i Nîşâbûrî ve Baba Sevdâî’nin, Mîrzâ Baysungur’un himayesi altında bir araya gelmeleri ile Mîrzâ Baysungur ve Baba Sevdâî’nin ilk karşılaşmaları ve aralarında geçen bazı olayları; dördüncüsü ise Emîr Sultân Celâlüddîn-i Mergînânî’nin, Abdulvâsi’-i Cebelî’nin “çâr-der-çâr/çâr-ender-çâr kasidesi”ne yazdığı nazirenin, Sultân Muhammed-i Bahâdır Han’ın tertip ettiği bir mecliste okunması, okunan bu şiirin mecliste bulunanların isteği üzerine Vâsıfî tarafından değerlendirilmesini ihtiva etmektedir. Ayrıca bu bölümde Vâsıfî’nin, Âsafî, Hilâlî, Ehlî, Herâtî, Rûhî, Mukbilî ve Riyâzî’nin mecliste okunan bazı şiirleri üzerinde yaptığı değerlendirmelere de yer verilmiştir.
Keywords : Meclis, şiir meclisi, şiir, Kâtibî i Nîşâbûrî, Baba Sevdâî, sosyal hayat