Nev^î’nin Siyâsetnâme Türündeki Eseri: Fezâ’ilü’l-Vüzerâ ve Hasâ’ilü’l-Ümerâ

Authors : Fatih KOYUNCU

Pages : 215-242

View : 18 | Download : 18

Publication Date : 2016-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Toplumun ihtiyaçlarına göre eser kaleme alan yazarlar, ideal bir devlet yönetimi ile ilgili konulara da değinmişlerdir. Ahlâk kitapları arasında ayrı bir tür haline gelen siyâsetnâmeler, iyi bir yöneticinin nasıl olması gerektiğini anlatan metinlerdir. Bu eserler sultanlarla ilgili, vezirlerle ilgili ve siyâset sanatı dışında birçok ahlâkî konunun işlendiği siyâsetnâmeler olarak üç grupta incelenmiştir. Devlet yönetmiyle alakalı olan bu bahisler âyet, hadis ve dinî-ahlâkî ölçülere göre izah edilmiştir. Klasik Türk edebiyatında siyâsetnâme türünde telif ve tercüme birçok kitap yazılmıştır. Bu konuda eser kaleme alanlardan birisi de 16. asrın önemli şairlerinden Nev^î’dir. Yazar, Fezâ’ilü’l-vüzerâ ve Hasâ’ilü’l-ümerâ isimli eserini 1596 yılında kısa bir süre vezirlik yapan Cigalazâde Yusuf Sinan Paşa adına yazmıştır. Müellif bu eserinde vezirlerin sultanlar ve devlet işlerinin idaresi için gerekli olduğunu ifade eder. Vezirsiz sultanın sadece Allah olduğunu belirten Nev^î; metinde âyet, hadis, kıssa, Arapça, Farsça ve Türkçe şiirlere yer vermiştir. Yazar, hacimli olmayan bu eserinde nâsirliğini göstermiş, sanatlı bir dil kullanmıştır. Nev^î, metinde “haslet, faide, havass” gibi ara başlıklar kullanmış ve tarihte vezirliğiyle ün yapmış kişileri örnek göstererek konuyu anlatmıştır. Bu yazıda, siyâsetnâmelerle ilgili genel bilgilere yer verilmiş; Fezâ’ilü’l-vüzerâ ve Hasâ’ilü’l-ümerâ şekil ve muhteva bakımından incelendikten sonra eserin metni sunulmuştur.
Keywords : Klasik Türk Edebiyatı, Siyâsetnâme, Nev\`î, Fezâilülvüzerâ ve Hasâilül ümerâ