Klasik Türk Şiirinde Âşığın Aynı Zamanda Kendine Rakip Olması

Authors : Sıtkı NAZİK

Pages : 243-266

View : 18 | Download : 20

Publication Date : 2016-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Klasik Türk şiirinde âşığın kendisine rakip olması hususunun ele alındığı bu makalede, “Âşık, kendisinin rakibi olabilir mi?”, “Âşık, hangi yönlerden kendisinin rakibi olmuştur?” gibi sorulara cevap aranmaya çalışılmıştır. Asıl rakibin, âşığın kendisi olduğu yönündeki düşüncenin temellendirilmesi gayesiyle yapılan bu çalışmada, bilhassa klasik Türk şiirine ait belli başlı şairlerin divanları taranarak, konuyla ilgili tespit edilen şiir örneklerinin de desteği ile söz konusu kanaate varılmıştır. Gerek âşığın kendinden kaynaklanan gerekse çevrenin etkisiyle âşıkta meydana gelen birtakım hasletlerin, sevgiliye vuslatta hep birer engel oldukları, bu engellerin, rakip işlevi gördükleri anlaşılmıştır. Konuyla ilişkili kaynaklardan istifadeyle ve divanların taranmasıyla oluşturulan bu makalede, rakip tipini çağrıştıran “kendi, ben, benlik, enaniyet, nefs, hicap, perde, engel” gibi kelimeler üzerinde yoğun olarak durulmuş, seçilen beyit veya bentlerin birebir karşılığını vermek yerine, şerh yönteminden istifade edilerek açıklamaları yapılmıştır. Rakibe dair yaklaşımında klasik Türk şiirinin farklı bir yönü üzerinde durulmak suretiyle bu şiirin daha iyi bir şekilde anlaşılacağı beklendiği gibi, âşık bağlamında insanın kendini ve nefsini daha yakından tanıma imkânı hâsıl olmuştur.
Keywords : Klasik Türk şiiri, âşık, rakip, nefs, benlik, hicap