20. Yüzyılda Divan Edebiyatı Geleneğini Devam Ettiren Bir Şair: Nevberî ve Şiirlerinde Fuzûlî Etkisi

Authors : Hulusi EREN

Pages : 143-158

View : 53 | Download : 153

Publication Date : 2019-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Fuzûlî, doğduğu ve yaşadığı yer itibariyle Azerî Türkçesinin kullanıldığı Irak bölgesi Türklerindendir. Şiirlerine bu dilin özelliklerini yansıtmış olsa da onun şiir dili Osmanlı Türkçesinden uzak değildir. Bu husus onun hem Azerî hem de Anadolu sahasında sevilmiş olmasını sağlamıştır. Zira Fuad Köprülü bu gerçekten hareketle, Fuzûlî’nin müşterek bir şahsiyet olarak ele alınmasının edebiyat tarihi bakımından zaruri olduğunu ifade eder. Daima geleneğin izinden yürüyen klasik şiir, usta şair olmak için kendinden önce yaşayan şairleri tanımayı ve okumayı gerekli kılar. Her sanatçı usta kabul ettiği kişilerden etkilendiği gibi Fuzûlî de bazı şairlerden etkilenmiştir. Kaynaklar şiirlerindeki fikir, duygu ve mazmunlardan hareketle Fuzûlî üzerinde İran edebiyatı şairlerinden Molla Câmî, Attar, Nizâmî, Selmân-ı Savecî ve Hâfız’ın etkisi olduğunu söyler. Anadolu sahasından ise Ahmedî, Şeyhî ve Necâtî’nin şair üzerinde önemli tesiri olmuştur. Divan edebiyatının zirve şahsiyetlerinden biri olarak kabul edilen Fuzûlî, şiirlerinde kullandığı fikir, duygu ve mazmunlarla kendisinden sonra yetişen birçok şair üzerinde derin etkiler bırakmıştır. Bu etki yaşadığı dönemle başlamış, günümüze kadar süregelmiştir. Klasik edebiyatın etkisinin hemen hemen kırıldığı, şekil ve muhteva olarak başka arayışlara girildiği 20. yüzyılda, divan edebiyatı geleneğini sürdüren Nevberî’nin şiirlerinde de Fuzûlî’nin etkisini görmek mümkündür. Bu çalışmada, 20. yüzyıl şairlerinden Nevberî’nin şiirlerinde Fuzûlî etkisi incelenmiştir.
Keywords : Divan Edebiyatı, Gelenek, Fuzûlî, Nevberî