Din, Tasavvuf ve Aşk Değerleri Bağlamında Muhibbî Divanı

Authors : Semih YEŞİLBAĞ

Pages : 159-198

View : 19 | Download : 19

Publication Date : 2019-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :İnsanoğlu, yaratıldığı ilk zamanlardan beri sürekli yeni şeyler öğrenerek kendini her anlamda geliştirmeye çalışmıştır. Zaman içerisinde oluşturduğu bilgi ve görgü birikimini en yakınından başlamak üzere diğer insanlara aktarmaya başlamıştır. Kısacası insanoğlu, çevresindekileri iyiliğe yönlendirip kötülükten sakındırma çabası içerisinde olmuştur. İnsanı bu davranışa sevk eden âmil, insanın yaratılıştan getirdiği özündeki iyilik olsa gerektir. Esasında peygamberlerin yaptığı da budur. İnsanın başka bir insana nasihatinin ilk peygamber de olan Hz. Âdem’le başladığını, sonra içinde iyilik hissi ve mesuliyet şuuru taşıyan anne, baba, ağabey, abla, arkadaş, öğretmenden devlet reisine kadar herkesin bu görevi yapma çabası içerisinde olduğunu söylemek yanlış olmaz. Çalışmada, Yavuz Sultan Selim gibi disiplinli bir babanın nezaretinde çok önemli hocalardan iyi bir eğitim almış, çok kültürlü ve donanımlı bir padişah olan Sultan Süleyman’ın nasihat içerikli beyitleri üzerinde durulmaktadır. Şiirlerinde genellikle Muhibbî mahlasını kullanan Sultan Süleyman, birçok divan şairinin divanında rastlanması mümkün olan hikmet eksenli beyitlere sıklıkla yer vermiştir. Şu hâlde yazıda, cihan padişahı olmak için iyi yetiştirilmiş, 46 yıllık 1520-1566 uzun bir saltanat sürmüş olan bir padişahın şiirleri incelenmiştir. Birinci Süleyman, özellikle yetişme sürecinde ehlinden pek çok nasihat almıştır. Ayrıca kendisi de yetmiş iki yaşında vefatına kadar nice hadise görmüş geçirmiştir. Dolayısıyla yazıda, bu birikimle bir başkasına hangi konularda ne tür nasihatlerde bulunduğu tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmamızdaki değerler ve nasihatler, dinî-tasavvufî konular ve aşk ana başlıklarıyla tasnif edilmiş ve benzer durumları ifade eden nasihatler arasından uygun örnekler alınarak değerler eğitimi açısından incelenmiştir.
Keywords : Kanûnî Sultan Süleyman, Muhibbî, nasîhat, değer, değerler eğitimi