Baykara Meclisi’nden Yansımalar -Edebî Meclisler 3-

Authors : Ahmet KARTAL

Pages : 610-668

View : 15 | Download : 15

Publication Date : 2019-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Zeynüddîn-i Vâsıfî tarafından Farsça olarak kaleme alınan Bedâyi’u’l-vekâyi’, özellikle Türk kültür ve sosyal hayatına dair ihtiva ettiği bilgiler vesilesiyle dikkat çekmektedir. Bu çalışmada, Bedâyi’u’l-vekâyi’de yer alan ve Türkistan coğrafyasındaki Türk kültür hayatına ışık tutup günümüze aktaran üç bölümün tercümesine yer verilecektir. Bunlardan birincisi, Sultan Hüseyn-i Baykara’nın veziri Hâce Nizâmülmülk-i Hafî ile ilgilidir. Bu bölüm, o dönemde çeşitli sebeplerle öldürülen ileri gelen kişileri ihtiva etmesi ve Muhammed Mü’min Mîrzâ’nın öldürülmesi üzerine yazılan mersiyeler hakkında şairler arasında yapılan değerlendirmeyi kapsaması yönüyle, ayrıca dikkat çekicidir. İkinci bölüm, kitabın yazarı Vâsıfî’nin Semerkan’da bulunduğu sırada Hâce Yûsuf-ı Melâmetî’nin daveti üzerine katıldığı bir meclisi ihtiva etmektedir. Üçüncü bölümde ise Mevlânâ Benâ’î’nin faziletleri ile onun Türk edebiyatının önemli temsilcilerinden Alî Şîr Nevâ’î arasında gerçekleşen bazı latifelere yer verilmiştir. Burada Alî Şîr Nevâ’î ile Şîralî Müzehhib, Nâsır-ı Reng-rîz, Kadı-zâde ve Hâfız Gıyâsüddîn arasında vuku bulan nükteler de yer almaktadır.
Keywords : Türkistan, Herât, Semerkand, Benâî, Molla Câmî, Gülhanî, Kuteylî, Tûnî