Hoca-zâde Muhammed Râsim Hikmet Tarafından Kaleme Alınan Kıyâfetnâme Üzerine Bir Değerlendirme

Authors : Abdulsamet ÖZMEN

Pages : 775-806

View : 21 | Download : 20

Publication Date : 2019-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Klasik Türk edebiyatında kıyâfetnâme pek çok müellif tarafından kaleme alınan bir edebî türdür. Bu edebî türler - genel olarak- insanların fizikî özelliklerinden yola çıkarak onların kişilikleri hakkında değerlendirme yapmak için kaleme alınırlar. Kıyâfetnâmeler muhteva olarak genellikle insanın ağız, kaş, göz, burun, çene, saç ve yanak gibi görünen uzuvlarını konu ederler. Kıyâfetnâme türü ile alakalı Türk edebiyatında pek çok eser kaleme alınmıştır. Bu eserlerin bazıları müstakil olarak, bazıları da müelliflerin başka eserleri içinde bir bölüm hâlinde kaleme alınmıştır. Çalışmamızın kapsamı müstakil olmayan kıyâfetnâme türlerinden biri olan ve İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi Türkçe Yazmalar Bölümü T 06739 numarasıyla kayıtlı Hâb-nâme-i Râsim Hikmet adlı eserin kıyâfetnâme bölümüdür. Müellif bu eserinde yirmi iki ayrı tipi -resimlerini de göstererek- tarif etmiş ve bu tipteki insanların kişilik özelliklerinden bahsetmiştir. Çalışmamızda yirmi iki ayrı tipten şekilden oluşan bu kıyâfetnâme türünde geçen tiplerin fizikî özellikleri ile kişilikleri arasında kurulan bağlar incelenecektir.
Keywords : Kıyâfetnâme, klasik Türk edebiyatı, Hoca zâde Muhammed Râsim Hikmet