Alâaddîn Ali Çelebi’nin Münâzara Türünde Bir Eseri: Dâsitân-ı Tûtî vü Karga-i ‘Alâaddîn

Authors : Bünyamin TAN

Pages : 167-190

View : 14 | Download : 46

Publication Date : 2015-07-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Tarihi bilinmemekle beraber hayvanların konuşması ve biz insanlarla düşüncelerini paylaşmalarını hayal etme konusu çok eskilere dayanmaktadır. Kimilerine mitsel anlamlar yüklenmiş ve her bir hayvanın insan hayatındaki yeri ve önemi bu mitsel inanışların yönlendirmesiyle kültürel hayatta yerini almıştır. Kimi zaman hayvanlar, dînî konuların anlatılması ve kavranılması için birer sembol olarak kullanılmıştır. Bu gerçeğin arkasındaki felsefî, sosyolojik ve psikolojik gerçeklerin irdelenmesi başka bir çalışmanın konusu olup bu makalede iki hayvan arasında geçen felsefî bir hikâye konu edinilecektir. Dünya üzerinde yaşamış olan bütün milletlerin anlatılarında bu tarz hikâyeleri görmek mümkündür. Türk Edebiyatı’nda da bu konuda çokça eser yazıldığı bilinmektedir. Hayvanların bu şekilde hikâyelerde karikatürize edilmesinin felsefî, sosyolojik ve psikolojik arka planlarından ziyade bu makalede bu hayvanların temsil ettiği semboller ve bunun hikâyede anlatılmak istenen konu açısından taşıdığı anlamlar irdelenmiştir. Makalemizde önce münâzara türünün ne olduğuna değinilmiştir. Bu türün Türk Edebiyatı’ndaki yeri tespit edilmiş olup konu edinilen mesnevînin şairinin kim olduğu ve edebiyatmızdaki yeri ve önemi anlatılmıştır. Mesnevînin nüshası, şekil özellikleri ve içeriğinden bahsedilmiştir. Daha sonra transkribe metin sunulmuştur. Eserin tasavvufî açıdan taşıdığı manalar analiz edinilerek eserin değeri ortaya konulmuştur.
Keywords : Münâzara, karga, papağan, mesnevî, Alâddîn Ali Çelebi, Klasik Türk Edebiyatı